Jak dopasować stół RTG do potrzeb i rodzaju działalności weterynaryjnej

Wybór stołu rentgenowskiego

Wybór stołu rentgenowskiego do pracowni weterynaryjnej może wydawać się trudny dla lekarza, który zaczyna swoją działalność lub który chce rozszerzyć swoją ofertę o rentgenodiagnostykę. Ilość i różnorodność dostępnych urządzeń może przyprawić o zawrót głowy.

Co najważniejsze, stoły RTG różnią się od standardowych stołów weterynaryjnych tym, że są przezierne dla promieni rentgenowskich. Pod blatem zamontowana jest szuflada na kasetę lub detektor, czasami kratka przeciwrozproszeniowa, a w bardziej zaawansowanych rozwiązaniach także system automatycznej kontroli ekspozycji AEC.

Długość blatu większości stołów wynosi od 150 do ok. 180 cm, a szerokość 70-80 cm, co jest zazwyczaj wystarczające do diagnostyki nawet dużych psów. Wbrew pozorom, im mniejszy blat tym większa oszczędność powierzchni w pomieszczeniu. Maksymalny udźwig stołu to zazwyczaj około 70 kg, ale jeśli ktoś potrzebuje większej nośności, można znaleźć też rozwiązania o dopuszczalnym obciążeniu 120kg a nawet 220kg.

Cechą, która różnicuje oferowane stoły jest między innymi ich mobilność. W zaawansowanych systemach stacjonarnych, tak naprawdę będących zintegrowanymi aparatami RTG, stół stanowi jedynie element i jest zainstalowany na stałe w pracowni, a kolumna, lampa rentgenowska i generator o stosunkowo dużej mocy mogą być z nim zintegrowane w całość.

Możemy wyróżnić także systemy z zamontowanym na stałe, ale zaawansowanym funkcjonalnie stołem i z przenośną lampą RTG oraz tańsze stoły konwencjonalne, często na kółkach, z możliwością ich przesunięcia po zakończeniu pracy z aparatem.

Zaawansowane, zintegrowane aparaty stacjonarne

Systemy składające się ze stołu RTG, generatora, detektora i lampy rentgenowskiej, najczęściej używane w szpitalach dla zwierząt lub klinikach weterynaryjnych, gdzie źródło promieniowania jest zamontowane na stałe w systemie rentgenowskim, a moc generatora jest większa niż w przypadku małych lamp przenośnych.

Tego typu aparaty, oprócz zalet diagnostycznych, przyspieszają pracę i poprawiają jej ergonomię, ułatwiając użytkownikowi przemieszczanie i przygotowanie pacjenta do ekspozycji. Jest to szczególnie ważne w przypadku działalności, w ramach której wykonuje się wiele zdjęć, lub diagnozuje się stacjonarnie większe i cięższe zwierzęta (np. duże psy).

Większość zintegrowanych aparatów umożliwia pozycjonowanie zwierzęcia bez konieczności przesuwania go na stole rentgenowskim, dzięki zastosowaniu czterokierunkowego pływającego blatu oraz ruchomej szufladzie na detektor/kasetę. Taki stół najczęściej posiada hamulce elektromagnetyczne oraz może posiadać możliwość zmotoryzowanego opuszczenia blatu do wysokości ułatwiającej umieszczenie zwierzęcia na stole, co jest istotne w przypadku dużych i ciężkich zwierząt.

„Tego typu aparaty, oprócz zalet diagnostycznych, przyspieszają pracę i poprawiają jej ergonomię, ułatwiając użytkownikowi przemieszczanie i przygotowanie pacjenta do ekspozycji.”

Większość zaawansowanych aparatów stacjonarnych pozwala także wykonywać projekcje pod kątem. Ważną funkcjonalnością stołu rentgenowskiego jest sprzężenie szuflady z kolumną lampy RTG, które pozwala utrzymać środek detektora w osi padającej wiązki promieniowania. Pozwala to ograniczyć błędy i ilość powtarzanych ekspozycji, a także zdecydowanie ułatwia pozycjonowanie pacjenta.

Przykładem takiego stacjonarnego aparatu jest ZOOMAX White, Śledzenie pozycji szuflady umożliwia bezproblemowe pozycjonowanie, nawet w projekcjach skośnych. Zoomax White pozwala dostosować odległość detektora od ogniska lampy (SID) do potrzeb ekspozycji poprzez ruch pionowy lampy. W przypadku dużych zwierząt, często konieczne jest zwiększenie odległości SID w celu zobrazowania dużej części anatomicznej.

Zmianę odległości SID można także zrealizować poprzez ruch pionowy stołu, co jest charakterystyczne dla aparatu ZOOMAX Red, posiadającego zawieszenie sufitowe. System ten umożliwia nieograniczony dostęp z każdej strony do pacjenta, a podnoszony i opuszczany stół w szczególności sprawdzi się w przypadku diagnostyki cięższych zwierząt, ułatwiając ich ułożenie na blacie oraz umożliwiając zwiększenie odległości SID.

Najbardziej ekonomicznym aparatem stacjonarnym z tej rodziny jest ZOOMAX Gold – rozwiązanie ze stałą kolumną aparatu, bez możliwości zmiany odległości SID (100 cm), ale posiadające pływający blat ułatwiający pozycjonowanie pacjenta. Ten system jest często wystarczający do wykonywania zdjęć małych i lekkich zwierząt w pracowni.

Zaawansowane, zintegrowane aparaty z przenośną lampą rentgenowską

Systemy składające się ze stołu RTG, zintegrowanego z kolumną lub statywem na lampę, detektora i przenośnej lampy rentgenowskiej, do użytku w pracowni, a także z możliwością wykorzystania lampy i detektora do badań w terenie.

Jednym z aparatów tego typu jest PRS 300 VET TOUCH. Rozwiązanie to charakteryzuje się stołem stacjonarnym, z pływającym blatem oraz nieruchomą zintegrowaną kolumną, do której możemy przymocować przenośną lampę rentgenowską. Elementem wyróżniającym ten system jest zamontowany na kolumnie monitor dotykowy, umożliwiający ustawienie parametrów ekspozycji oraz prezentujący obraz diagnostyczny w kilka sekund po wykonaniu zdjęcia.

Aparat PRS 300 VET TOUCH występuje także w wersji całkowicie stacjonarnej – z wbudowaną lampą i zintegrowanym generatorem o dużej mocy.

Ekonomiczne rozwiązania z przenośną lampą rentgenowską

W przypadku małych pracowni lub takich, w których wykonuje się niewielką ilość zdjęć, najlepszym rozwiązaniem będzie przestawny stół konwencjonalny. Zaletą tych formacji jest przede wszystkim mały gabaryt, mobilność i niższa cena.

Przykładem może tu być R22– stół zintegrowany z kolumną lampy rtg. Kolumna jest sprzężona mechanicznie z szufladą na kasetę w ruchu poziomym wzdłuż stołu, dzięki czemu środek detektora pozostaje zawsze w osi centralnej wiązki promieniowania. Dodatkową zaletą R22 jest regulowana wysokość kolumny i szeroki uchwyt mocowania lampy, utrzymujący ją w stabilnej pozycji.

Do zestawu mogą być dołączone uchwyty montażowe oraz tzw. V-holder, czyli pozycjoner ułatwiający ułożenie zwierzęcia w przypadku np. projekcji stawów biodrowych i diagnostyki w kierunku dysplazji.

Zbliżonym stołem jest R18, występujący w różnych wersjach– ze zintegrowaną kolumną lub samodzielne. Rozwiązania te posiadają przesuwne blaty oraz relingi umożliwiające przymocowanie pasów utrzymujących zwierzę w pożądanej pozycji.

Podsumowanie

Wybierając stół rentgenowski powinniśmy wziąć pod uwagę ilość wykonywanych zdjęć, rozmiar badanych zwierząt, wielkość pracowni a także specyfikę pracy i wykonywanych badań oraz to, czy konieczne będzie stosowanie aparatu rentgenowskiego poza pracownią.