Zoonozy, czyli choroby przenoszone przez psy i koty część 2

Toksokaroza

Toksokaroza (wywołana przez Toxocara caninum lub T. cati) choroba odzwierzęca przenoszona przez pasożyta wewnętrznego, glisty kocie i psie.

Glistnica jest chorobą powszechną w Polsce. Według badań gleby z piaskownic, terenów rekreacyjnych, parków i trawników największych miast Polski, okazało się, iż w miejscach dostępnych dla dzieci i dorosłych jest aż 60% zarażonych próbek.

Przyczyną jest niesprzątanie przez opiekunów zwierząt odchodów po swoich pupilach, załatwianie potrzeb fizjologicznych zwierząt w niestrzeżonych piaskownicach czy trawnikach oraz brak profilaktyki odrobaczania psów i kotów domowych.

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Choroba brudnych rąk

Toksokaroza nazywana jest przez lekarzy parazytologów „chorobą brudnych rąk”.

Człowieka zaraża się bowiem glistami poprzez spożycie niemytych owoców, warzyw lub jedząc niemytymi dłońmi.

Glisty kocie i psie żerują na zwierzętach domowych. Dostają się do organizmu żywiciela poprzez układ pokarmowy. Pies wącha na spacerze odchody innych osobników i czasami zjada je. Konsumuje trawę, na której mogą znajdować się jaja glist z kału zarażonego zwierzęcia lub zjada mięso upolowanych ptaków, gryzoni, bezkręgowców.

Glisty rozwijają się jelicie psa i intensywnie reprodukują. Jaja z larwami wydalane są w odchodach psa. Jajo przechodzi w formę inwazyjną w ciągu 6 – 15 dni. Od tego momentu jest gotowe do kolonizacji przez następnego żywiciela.

Najczęstszą ofiara wśród ludzi stanowią dzieci. Maluchy nie mają wyrobionego odruchu mycia rąk i często wkładają brudne dłonie do ust. Jeśli doda się do tego częste zabawy w osiedlowych piaskownicach, istnieje duże ryzyko zarażenia glistą.

W organizmie człowieka larwy glist wraz z krwią wędrują po różnych narządach. Mogą migrować do mózgu, gałki ocznej, rdzenia kręgowego, płuc, wątroby, wywołując stany zapalne i zaburzając funkcjonowanie kolonizowanych organów. Glisty w organizmie człowieka rozmnażają się w dwunastnicy.

Objawy toksokarozy u ludzi

Objawy toksokarozy u ludzi zależą od intensywności inwazji pasożyta. Choroba może występować bezobjawowo i zostanie zdiagnozowana przypadkowo wskutek okresowych badań krwi lub może manifestować następujące oznaki:

• Gorączka
• Bóle brzucha
• Osłabienie
• Wysypka
• Bóle głowy
• Kaszel
• Bóle stawowo-mięśniowe
• Problemy okulistyczne
• Objawy neurologiczne

Profilaktyka toksokarozy

Do działań profilaktycznych zaliczamy:

• Mycie rąk przed każdym posiłkiem
• Mycie rąk po każdorazowym kontakcie ze zwierzęciem
• Odrobaczanie zwierząt domowych
• Mycie rąk po sprzątaniu odchodów i kuwet
• Usuwanie odchodów zwierząt
• Nie karmić dzieci podczas zabawy w ziemi lub piasku albo odpowiednio zdezynfekować im wcześniej dłonie

Choroba kociego pazura

Choroba kociego pazura (gorączka kociego pazura) to choroba inicjowana przez bakterie Bartonella. U człowieka objawia się jednostronnym zapaleniem węzłów chłonnych.

Na chorobę kociego pazura zapadają osoby, które miały bezpośredni kontakt ze śliną zarażonego zwierzęcia. Rezerwuarem bakterii są zwierzęta domowe i żyjące dziko. Podrapanie lub ugryzienie przez chorego kota może doprowadzić do rozwinięcia się infekcji.

Z powodu znacznego rozpowszechniania się choroby kociego pazura przypuszcza się, że bakterie Bartonella wykorzystują do transmisji wektora: pchły, wszy i kleszcze.

Pierwsze objawy u człowieka występują w ciągu tygodnia, do kilku tygodni od

ukąszenia. Przeważnie są to krostki, grudki, pęcherzyki.

Najczęstszą oznaką zarażenia jest powiększenie jednego lub kilku węzłów chłonnych, które znajdują się najbliżej zadrapania czy ugryzienia. Przebieg choroby może mieć różne natężenie: od ostrego, półostrego, po przewlekły.

Węzły chłonne stają się tkliwe, bolesne, twarde, z ropiejącą zawartością, która może opróżnić się samoistnie lub wymagać interwencji chirurgicznej. Choroba najczęściej po kilku tygodnia zanika bez konieczności wprowadzania kuracji farmakologicznej.

Na gorączkę kociego pazura chorują przede wszystkim dzieci i młodzież, w wieku od 1 do 15 roku życia.

Toksoplazmoza

Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza o etiologii pierwotniaczej. Wywołują ją pierwotniaki Toxoplasma gondii.

Pierwotniaki bytują w układzie pokarmowym praktycznie każdego ssaka i u niektórych ptaków. Człowiek również pada ofiarą patogenu.

Kot żywiciel zarażony pierwotniakiem wydala wraz z kałem oocysty pasożyta do środowiska.

Po kilku dniach oocysty nabierają zdolności inwazyjnych.

U ssaków, u których pierwotniak nie przechodzi pełnego cyklu rozwojowego, cysty umiejscawiają się w różnych narządach.

Człowiek zaraża się najczęściej poprzez:

• Zjedzenie mięsa zawierającego cysty pierwotniaka (surowego lub niedostatecznie
• Zjedzenie owoców lub warzyw zabrudzonych odchodami chorych zwierząt
• Nieumyte przed jedzeniem ręce
• Transfuzję krwi lub przeszczep organu

Zarażenie pierwotniakami nie jest równoznaczne ze stanem chorobowym. Układ immunologiczny zdrowego człowieka powinien poradzić sobie z atakiem pierwotniaków, lecz jeśli patogen zagnieździ się w organizmie w postaci cyst, to może w organach pozostać do końca życia.