Jak zabezpieczyć kota przed chorobami zakaźnymi?

Spośród wielu ważnych tematów jakimi musi zajmować się właściciel kota, chcąc zachować swojego ulubieńca jak najdłużej w dobrej formie są takie elementy jak odpowiednie żywienie, zadowalająca higiena, atrakcyjne i angażujące zwierzę środowisko życia a także odpowiednia opieka weterynaryjna. Szczególnie ten ostatni punkt jest ważny, bo odpowiada za pozostawanie kota w dobrym zdrowiu przez długi czas a także wpływa na zdrowie opiekuna zwierzęcia. Jednym z elementów, na które ma wpływ lekarz weterynarii to dobór odpowiedniego postępowania przeciwpasożytniczego, mającego uchronić zwierzę przed inwazją pasożytów zewnętrznych i wewnętrznych. O tym elemencie zwykle pamięta także właściciel kota, pytając lekarza podczas rutynowych wizyt w przychodni weterynaryjnej. Jednak często zapominanym przez właściciela tematem jest odpowiednie zabezpieczenia swojego ulubieńca przed chorobami zakaźnymi, które zagrażają każdemu kotu w codziennym życiu.

Wytyczne dotyczące szczepienia kotów

Zgodnie z bieżącymi wytycznymi dotyczącymi szczepień kotów, każde zwierzę powinno być regularnie szczepione przeciw powszechnie występującym chorobom zakaźnym takim jak panleukopenia kotów oraz zespół objawów opisywanych jako katar koci (herpeswiroza oraz kaliciwiroza kotów). Są to 3 kluczowe patogeny zaliczane do elementów szczepień zasadniczych, czyli takich które są zalecane dla wszystkich kotów. Oznacza to, że każdy kot bez względu na styl życia powinien być uodparniany przeciwko tym trzem wirusom, w odstępach nie dłuższych niż co 3 lata, uwzględniając stosowany przez lekarza weterynarii protokół szczepień oraz podawaną szczepionkę. Klasyfikacja tych patogenów jako elementów zasadniczych jest związana z powszechnością występowania tych 3 wirusów, sposobem w jaki się rozprzestrzeniają w populacji kotów a także skutkami klinicznymi jakie wywołują.

Szczepienia dodatkowe kotów

Poza szczepieniami zasadniczymi lekarz weterynarii może zaproponować swojemu kociemu pacjentowi również szczepienia dodatkowe, które są już bardziej dostosowane do trybu życia kota a także środowiska w którym żyje. Uzasadnia to pytania jakie zadaje lekarz weterynarii właścicielowi kota podczas rutynowych wizyt, w których dopytuje o to czy m.in. kot mieszka sam, czy ma kontakt z innymi zwierzętami w domu a także poza nim, jakie jest jego pochodzenie a także jakie będzie „przeznaczenie” kota. W przypadku kotów przebywających w Polsce zasadne jest uodparnianie kotów również przeciwko takim chorobom jak białaczka kotów oraz wścieklizna, zaliczanych właśnie do szczepień dodatkowych. Dlaczego jest to ważne? Ponieważ obie choroby są niezwykle niebezpieczne dla kotów a w przypadku wścieklizny również dla ich właścicieli. Zatem jeżeli w życiu kota występują sytuacje, które predysponują zwierzę do większego narażenia na zakażenie wirusem białaczki i/lub wirusem wścieklizny warto być na to przygotowanym i zawczasu zaczepić kota.

Kiedy zaszczepić kota na białaczkę i wściekliznę

Poniżej kilka sytuacji, które zwiększają ryzyko zakażenia w/w wirusami:

• • utrzymywanie kotów w grupach (domy z kilkoma kotami, hodowle, domy tymczasowe, schroniska)

• • koty wychodzące

• • koty niewychodzące, ale utrzymujące kontakt z innymi kotami wychodzącymi

• • przemieszczanie kotów między krajami

• • adopcja kota ze środowisko o zwiększonym ryzyku dla białaczki kotów lub kota z potwierdzonym zakażeniem do domu, w którym znajduje się inny zdrowy kot

W każdej sytuacji, w której właściciel kota ma wątpliwość odnośnie konieczności szczepienia swojego ulubieńca przeciw białaczce i/lub wściekliźnie powinien porozmawiać ze swoim lekarzem weterynarii, który przeanalizuje ryzyko/korzyści i przekaże właścicielowi swoją rekomendację.

Czy szczepienie kotów może szkodzić

Częstym pytaniem jakie stawiają sobie właściciele kotów stając przed decyzją szczepić czy nie szczepić jest obawa, że szczepionka może zaszkodzić. Biorąc pod uwagę fakt, że szczepienie jest procedurą medyczną i powinno być dostosowane do potrzeb każdego zwierzęcia, w pewnym sensie obawa właściciela kota może być uzasadniona. Jednak zawsze należy na to spojrzeć nieco szerzej i zaufać wiedzy i doświadczeniu lekarzy weterynarii, który w swojej pracy szczepił wielokrotnie wiele kotów i może z własnego doświadczenia powiedzieć, czy ryzyko jest uzasadnione. Dodatkowo obecnie lekarz weterynarii ma do wyboru produkty, których jakość, bezpieczeństwo oraz skuteczność stawiają je bardzo wysoko i pozwalają uchronić szczepionego kota przed ewentualnymi konsekwencjami (zwykle zapisanymi w ulotce produktu dostępnej dla każdego właściciela). Mam na myśli produkty, które nie zawierają substancji powszechnie uważanych za szkodliwe, zwanych adiuwantami (tzw. „czyste szczepionki”). Obecność adiuwantu w szczepionce może się u niektórych kotów przyczynić do rozwoju miejscowo złośliwego nowotworu zwanego mięsakiem poiniekcyjnym (FISS – feline injection-site sarcoma)¹.

„Szczepionki bez adiuwantów powinno się podawać kotom zawsze, gdy to możliwe.²”

Wytyczne WSAVA z 2016 r.

Szczepionki dla kotów bez adiuwantów

Kolejny argumentem przemawiającym za stosowaniem szczepionek bez adiuwantów jest ograniczenie stanu zapalnego³, a co za tym idzie mniejsza bolesność w miejscu podania takiej szczepionki w porównaniu do szczepionek zawierających adiuwant.

W chwili obecnej szczepionki przeciw białaczce i wściekliźnie wolne od adiuwantów są powszechnie dostępne w przychodniach weterynaryjnych, jednak ze względy na nieco wyższa cenę często proponowane są jako dodatkowa alternatywa – warto ją rozważyć, ponieważ cena odzwierciedla jakość i bezpieczeństwo produktu.

W momencie, w którym wspólnie z lekarzem weterynarii podejmiemy decyzję, że szczepimy kota przeciw białaczce i/lub wściekliźnie powinniśmy się spodziewać następującego schematu. Młode koty, szczepione po raz pierwszy przeciw białaczce kotów otrzymają dwie dawki szczepionki w odstępie 3-5 tygodni, kolejne szczepienia przypominające będą wykonywane w odstępach 12 miesięcznych. W przypadku wścieklizny kot po raz pierwszy zostanie zaszczepiony jednokrotnie, kolejne szczepienie (przypominające) otrzyma po roku, natomiast następne dawki szczepionki w odstępach maksymalnie 3 letnich. Pamiętajmy jednak aby w przypadku stosowania „czystych szczepionek” nie szczepić kota jednocześnie przeciw białaczce i wściekliźnie, zatem właściciel może być zaproszony przez lekarza weterynarii na ponowną wizytę w odstępie 7-14 dni, aby doszczepić jedną z chorób.

Autor: Lek. wet. Artur Andrzejczak

Bibliografia: