Choroba zwyrodnieniowa stawów – Osteoarthritis  powszechne schorzenie ludzi i zwierząt 

Gdzie zaczyna się Osteoarthritis (OA) – czynniki procesów chorobowych 

Choroby zwyrodnieniowe maja dwie cechy charakterystyczne. Pierwszą jest przewlekły stan zapalny w obrębie zaatakowanych stawów a drugą towarzyszący temu ból. Jest faktem, że choroby zwyrodnieniowe dotykają częściej zwierząt starszych i jest to podyktowane wieloletnią degeneracją chrząstki stawowej która nawet przez długi czas może nie dawać wyraźnych objawów.

Jednak w przypadku zwierząt młodych, a nawet szczeniąt, również można zanotować wiele przypadków procesów zapalnych związanych z aparatem ruchu, któremu towarzyszyć będzie przewlekły ból. Choć to jeszcze nie zwyrodnienie, każdy taki uraz w obrębie stawu, kontuzja a nawet infekcja w przyszłości może doprowadzić do procesów zwyrodnieniowych.

W związku z tym bardzo ważna w tym wypadku będzie profilaktyka w wieku szczenięcym. Oczywiście nie jesteśmy w stanie wykluczy wszystkich przyczyn. Zwyrodnienia mogą mieć podłoże genetyczne, być konsekwencją nieprzewidzianych zdarzeń czy wypadków ale w wielu aspektach możemy ryzyko wystąpienia ich w wieku dorosłym minimalizować, chociażby przez odpowiednią dietę, poziom ruchu, warunki bytowe zwierzęcia.

Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów Osteoarthritis (OA) 

Jest to choroba rozwijająca się wraz wiekiem, dlatego w wielu przypadkach przypisujemy jej objawy starości pupila. Jest powszechna zarówno wśród psów, kotów i ludzi. Objawia się podobnie: bólem związanym z poruszaniem, utykaniem, niewielką aktywnością, apatią.

Jest to choroba degeneracyjna, związana z ubytkiem chrząstki stawowej i postępującym stanem zapalnym. Chrząstka stawowa odpowiada za zapobieganie ścierania się główki kości, pokrywając ją niczym mocna ale i elastyczna warstwa chronna. Zapewnia poślizg podczas ruchu kości w stawie, co z kolei wpływa na prawidłowe funkcjonowanie stawu i zapewnienie amortyzowania obciążeń związanych z poruszaniem. Jest bardzo ważną tkanką. Kiedy dochodzi do jej uszkodzenia, nie zależnie czy od mechanicznego urazu czy w przebiegu choroby, otyłości etc. jej funkcje zostają ograniczone a tarcie powoduje stan zapalny i ból. Ból uniemożliwia ruch a brak ruchu z kolei uniemożliwia regenerację chrząstki co w połączeniu z czasem doprowadza do zwyrodnienia.

Objawy związane z chorobą zwyrodnieniową stawów psów i kotów 

Psi i koci pacjenci są trudni w diagnostyce z tego względu, iż nie zakomunikują w jasny sposób gdzie leży źródło bólu, ale czujne oko opiekuna z łatwością może zauważyć pewne niewerbalne sygnały wskazujące na dyskomfort zwierzęcia. Choroba często zaczyna się niewinnie, dając tylko delikatne objawy manifestujące się zmniejszaniem aktywności fizycznej.

Jeśli ból doskwiera dłużej możliwe, pies lub kot przekaże informacje o odczuwanym bólu w postaci niechęci do wejścia po schodach lub skoku na tapczan, będzie uporczywie lizał bolesne miejsce albo wręcz piszczał podczas gwałtownego ruchu, skrajnie będzie leżał i nie wstawał, kulał, utykał, chodził sztywno – i tych objawów już nie sposób pominąć. Stanowi zapalnemu może towarzyszyć obrzęk stawu, gorączka, ogólne pogorszenie samopoczucia pupila.

Początki choroby zwyrodnieniowej stawów 

W przypadku Osteoarthritis (OA) lekarze weterynarii częściej niż na przyczyny, wskazują na czynniki ryzyka predysponujące do wystąpienia choroby.

W grupie o największym ryzyku znajdują się zwierzęta:

• z nadwagą lub otyłe, z uwagi na zwiększony nacisk masy ciała na stawy (szczególnie kolanowe/ łokciowe i biodrowe);
• obciążone uwarunkowaniami genetycznymi do wystąpienia zwyrodnień np. dysplazje o owczarków niemieckich;
• ras dużych, ponieważ bardzo szybko rosną w wieku szczenięcym. Jakiekolwiek zaniedbania diety w tym okresie mogą zwiększyć problemy kostno – stawowe w wieku dorosłym;
• starsze (w przypadku ras molosowatych i dużych to wiek powyżej 6 lat, w przypadku raz małych powyżej 10 lat)
• z nieprawidłową budową anatomiczną, wadami postawy np. w przebiegu zaburzeń rozwojowych
• uprawiające sporty lub bardzo aktywne fizycznie, głównie z uwagi na zwiększone ryzyko kontuzji
• po przebytych wcześniej urazach w obrębie aparatu ruchu.

Jak leczyć ból przewlekły w przebiegu OA u psów i kotów ? 

Osteoarthritis  jest chorobą której lepiej zapobiegać niż leczyć. Uszkodzonej czy zniszczonej w procesie zwyrodnieniowym chrząstki nie da się całkowicie odbudować, a więc raz powstałych zmian nie da się cofnąć. Leczenie jest głównie objawowe tj. przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Nie ma natomiast skutecznej terapii przyczynowej z tego powodu tak istotna jest profilaktyka w której najważniejsze to utrzymywanie psa w dobrej kondycji, zapewniając odpowiednią dawkę ruchu a także zbilansowana dieta zapobiegająca nadwadze. Niemniej ważna jest suplementacja preparatami wzmacniającymi i regeneracyjnymi chrząstkę stawową, ścięgna i stawy.

W opinii lekarzy weterynarii Osteoarthritis jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania przewlekłego bólu u psów i kotów a dotykać może nawet jednego na pięć psów. Nie leczony ból przewlekły istotnie wpływa na jakość życia pupila. Nie dziwi więc, że wciąż prowadzone są badania nad stworzeniem środka pomocnego w terapii bólowej związanej z OA i przynoszą one obiecujące efekty.

Nową opcją terapeutyczną jest terapia przeciwciałami monoklonalnymi, które okazały się być bardzo skutecznym środkiem pomagającym łagodzić ból zwyrodnieniowy a nawet w dużym stopniu go ograniczyć tym samym redukując przewlekły stan bólowy.

Przeciwciała monoklonalne anty NGF blokują sygnalizowanie bólu przez mediatora jakim jest białko sygnalizacyjne NGF (z ang. nerve growth factor – czynnik wzrostu nerów) tym samym skutecznie neutralizując odczuwanie bólu.

Redakcja – Zachir i Aisha