Wakacyjne rozterki psa i kota

Od kilku tygodni wakacje trwają w najlepsze. Część z nas już zakończyła swój urlop, część właśnie na nim przebywa, a co niektórzy wizję odpoczynku mają jeszcze przed sobą- czego osobiście im zazdroszczę. Wakacyjny czas wzbudza w nas ogrom pozytywnych emocji, napędza nas do działania. Jest zawsze oczekiwanym i pożytecznym przerywnikiem w codziennym zabieganym życiu. Choć przez chwilę można zapomnieć o pracy, o troskach dnia codziennego i zaplanować odpoczynek w ulubionej dla siebie formie. Pobyty w plenerze, zwiedzanie ciekawych miejsc, piesze wyprawy po górach, oglądanie wschodu i zachodu słońca, kąpiele morskie, spacery, opalanie czy wędkowanie to aktywności, które latem podejmujemy najchętniej . Każdy z nas spędza ten wolny czas po swojemu, tak jak chce, jak lubi najbardziej. Najważniejsze, by czas na urlop znaleźć, by odpowiednio go wykorzystać, by móc zrelaksować duszę i ciało, a tym samym nabrać energii i motywacji do dalszych powakacyjnych już działań.

Jak nasze czworonogi postrzegają ten wakacyjny czas ?

Czy dla nich jest on również mocno wyczekiwany, ekscytujący i lubiany ? A może wręcz przeciwnie bywa dość stresujący ? i staje się dla nich nie lada wyzwaniem ?

Z punktu widzenia behawiorysty i lekarza weterynarii mogę śmiało powiedzieć, że wakacyjny czas pod wieloma względami bywa trudny dla czworonogów. Potrafi wprowadzić zamęt w ich codzienne życie. Radosny czas odpoczynku dla opiekunów często staje się czasem mało korzystnym dla zwierzaka. I to wakacyjne wyzwanie czworonoga może przybierać na sile, w zależności od tego jakie plany urlopowe ma jego właściciel.

Zwierzęta w okresie wakacyjnym na ogół więcej czasu spędzają ze swoim człowiekiem. W tym okresie choćby dzieci i młodzież częściej przesiadują w domu ze względu na wakacyjną przerwę w nauce. A to przekłada się na codzienne życie czworonogów, wprowadza pewien chaos, wywraca do góry nogami ich codzienny grafik . Wszystko to, co wydawało się być czymś stałym, uporządkowanym, ubranym w ramy czasowe, nagle staje się nieprzewidywalne. I w rezultacie zakłóca codzienność zwierzaka.

Powtarzalny schemat zachowania

Każde zwierzę domowe przyzwyczajone jest do pewnego powtarzalnego schematu, który odbywa się regularnie. Może nie do końca ten stały grafik jest lubiany przez czworonoga , ale z czasem pupil akceptuje go i dostosowuje się do pewnych obowiązujących w nim ram czasowych i aktywności . W tym stałym grafiku zwierzaka uwzględniana jest również okresowa nieobecność opiekuna w domowym zaciszu, choćby ta związana z jego pobytem w pracy czy szkole. Zwierzę stopniowo uczy się wykorzystywać ten czas rozłąki z opiekunem dla siebie ( oczywiście mam na myśli zwierzęta nie przejawiające symptomów lęku separacyjnego). Podejmuje się wówczas realizacji pewnych zadań , które z czasem przechodzą w codzienne rytuały czworonoga. Pod nieobecność opiekuna zwierzęta najczęściej: odpoczywają , śpią , bawią się, a nawet nudzą się. Jednak każda z tych aktywności stanowi pewien stały, powtarzalny punkt programu dnia. Aż tu nagle przychodzi okres wakacyjny i pewne stałe schematy czworonoga zostają wręcz „naderwane”, „naciągnięte”. Taka sytuacja bywa dla zwierzaka naprawdę stresująca, zwłaszcza, że każde zwierzę preferuje pewną stałość, powtarzalność w swoim życiu, a nowe elementy w wakacyjnym rozkładzie dnia potrafią naprawdę zaskoczyć czworonoga.

Co może frustrować psa lub kota podczas wakacji

Dla pupila frustrująca może być wówczas zarówno ciągła obecność opiekuna w domu, jak i same przygotowania do wakacyjnego wyjazdu czy wizyta gości, która często potrafi przedłużać się w czasie, nawet o kilka czy kilkanaście dni. Wszystko to powoduje, że w domowym zaciszu robi się jakoś „inaczej”. Jest zdecydowanie głośniej, tłoczniej, nieswojo. A to z punktu widzenia zwierzaka , zwłaszcza takiego bardziej wrażliwego emocjonalnie , może stać się dość kłopotliwe.

Co prawda wizyty gości dla zwierząt z natury towarzyskich bywają ekscytujące, ale są też męczące. Jednorazowe ogromne natężenie bodźców w danej jednostce czasu potrafi mocno pobudzić czworonoga, zakłócić jest spokój wewnętrzny. Zwierzakiem może wówczas targać ogrom sprzecznych emocji . Pojawia się też stres, który obniża poczucie bezpieczeństwa u pupila. Instynkt podpowiada wtedy czworonogowi uruchomienie pewnych mechanizmów obronnych. I tak zwierzę może zaczynać przejawiać zachowania , które wykraczają poza przyjęte normy .

Zwierzę nie ukrywa swojego niezadowolenia, rozczarowania, pewnej dozy dyskomfortu. Zaczyna zachowywać się nietypowo, a nawet przejawia zachowania agresywne wobec otoczenia, w którym przebywa. Dlatego zanim opiekun czworonoga zaplanuje wizyty i dłuższe pobyty gości, zwłaszcza te z dziećmi czy z innymi zwierzętami, musi upewnić się, czy jego pupil „zniesie” je zwłaszcza w aspekcie emocjonalnym. Czasami lepiej jest nieco ograniczyć życie towarzyskie, zwłaszcza zrezygnować z dłuższych wizyt gości w domowym zaciszu, niż narażać zwierzaka na ogromny stres, którego następstwa odczuwane będą jeszcze przez długi czas.

Przygotowania opiekunów do wyjazdu – kolejne wyzwanie dla naszego zwierzaka

Kolejnym wakacyjnym wyzwaniem dla zwierzaka mogą okazać się przygotowania opiekunów do wyjazdu. W każdym domu panuje wówczas dość nerwowa atmosfera. Pakowanie niezbędnych rzeczy na urlop zawsze jest czasochłonne i potrafi zająć wszystkich domowników. Temu przedsięwzięciu towarzyszy na ogół duży bałagan, gdyż pojawiają się w domowym zaciszu przedmioty niecodziennego użytku takie jak: walizki, śpiwory, różne torby, sprzęt sportowy, plażowy itp. Zajmują one dużo miejsca i ograniczają przestrzeń życiową wszystkich domowników, w tym również czworonoga. Wakacyjny ekwipunek oczywiście może zaciekawić zwierzaka, ale może go też przerażać. Zwierzę może kojarzyć to walizkowe zamieszanie z wyjazdem opiekuna i wynikającą z tego rozłąką z nim, a więc z samotnością. Ta wizja może wzmagać stres u czworonoga. Wrażliwsze zwierzęta mogą wręcz wpadać w takich sytuacjach w panikę, mogą zachowywać się atypowo. Mogą domagać się zwiększonej uwagi ze strony opiekuna, mogą podążać za właścicielem krok w krok, kontrolować zaistniałą sytuację, próbować na wiele sposobów informować otoczenie o swoim niezadowoleniu , rozczarowaniu, frustracji.

Pies, kot i rozłąka z opiekunem

Pamiętajmy, że większość zwierząt źle znosi samotność. Nieobecność opiekuna nawet ta okresowa, związana z pobytem w sklepie, w pracy czy w szkole, nie jest korzystna z punktu widzenia czworonoga. Rozłąka zawsze jest dla niego trudna. Nawet jeśli właścicielowi wydaje się, że pupil akceptuje jego wyjścia z domu , a zwierzę nie stwarza problemów zachowawczych w czasie jego nieobecności. Prawda jest taka, że zwierzę wolałoby spędzić ten czas w towarzystwie, a jego „błogi spokój” wynika raczej z dostosowania się do danej sytuacji, z góry założonej i jakby narzuconej zwierzakowi. Na szczęście po wyjściach opiekuna następują jego powroty do domowego zacisza, a to rekompensuje czworonogowi czas rozłąki. Oczywiście w tym przypadku mam na myśli zwierzęta nie borykające się z lękiem separacyjnym.

Lęk separacyjny

Jeśli zwierzę jednak na co dzień cierpi na lęk separacyjny, to dla niego każde nawet kilkuminutowe wyjście opiekuna jest traumatycznym przeżyciem, z którym nie jest w stanie sobie poradzić. Dlatego właśnie w przypadku takich czworonogów odradza się pozostawianie ich w domowym zaciszu samych lub pod opieką osób postronnych na czas wakacyjnych wyjazdów, gdyż mogą bardzo źle znosić nieobecność właścicieli . Będąc w silnym stresie zwierzęta te mogą stać się niebezpieczne nie tylko dla otoczenia, ale również dla siebie. Ich nieracjonalne wówczas zachowania, wzmacniane przez ogromny stres , brak poczucia bezpieczeństwa, prowadzić mogą do wielu niekorzystnych stanów emocjonalnych, w tym do depresji , a nawet do autoagresji. Dlatego opiekunowie takich nadwrażliwych zwierząt powinni zawsze uwzględniać swoich podopiecznych w planach wyjazdowych. Dla takiego czworonoga zmiana miejsca pobytu będzie stresująca, ale nie aż tak, jak rozłąka z ukochanym właścicielem. Warto o tym pamiętać zanim zarezerwuje się wakacyjny pobyt. Na szczęście z każdym rokiem przybywa miejsc, w których obecność zwierząt jest akceptowana. Zawsze można więc znaleźć jakieś wakacyjne lokum dla siebie i swojego współtowarzysza wrażliwca.

Wakacyjna podróż

Trudnością napotykaną przez zwierzęta w okresie wakacyjnym mogą stać się też same podróże. Nie wszystkie czworonogi są fanami pokonywania krótszych lub dalszych tras środkami komunikacji. Psy dość łatwo akceptują trud wakacyjnych podróży, o ile odpowiednio wcześniej zostaną przyzwyczajone do jazdy autem czy innym środkiem komunikacyjnym. Jak przystało na zwierzęta stadne, towarzyszące człowiekowi, są w stanie znieść wiele, by dotrzeć ze swoimi opiekunami do wyznaczonego miejsca wypoczynku. Potrafią przetrwać wielogodzinną podróż , choć choroba lokomocyjna jest u nich dość często spotykana. Na szczęście na rynku weterynaryjnym dostępne są produkty skutecznie wyciszające symptomy choroby lokomocyjnej, dzięki którym podróż staje się bardziej znośna dla czworonoga. Koty z kolei wykazują zdecydowanie mniejsze zamiłowanie do podróży, choć powyższa przypadłość w trakcie jazdy zdarza się mruczkom zdecydowanie rzadziej. Większość kotów potrafi wręcz stawiać opór przy podejmowanych przez właścicieli próbach opuszczenia swojego terytorium w okresie wakacji . One zawsze będę preferowały opcję z pozostaniem w znanym sobie miejscu- domowym zaciszu. Przecież są zwierzętami z natury terytorialnymi i w swoim rewirze czują się szczęśliwe i bezpieczne. Nawet jeśli właściciel zdecyduje się wyjechać sam na urlop, to kot poradzi sobie pod jego nieobecność. Wystarczy , że ktoś wpadnie do niego codziennie choć na chwilę, wypełni miseczki wodą, jedzeniem, wyczyści kuwetę . Mruczek ten czas spędzony samotnie wykorzysta z pożytkiem dla siebie na: odpoczynek, zabawę, pielęgnację. Ta stacjonarna opcja wypoczynku dla mruczka jest o wiele korzystniejsza niż zabieranie go w nieznane.

Wakacje – czas pełen wyzwań dla domowych zwierząt

A zatem zwierzęta postrzegają okres wakacyjny nieco inaczej niż my. Dla nich to raczej czas dość nerwowy, pełen wyzwań i niewiadomych. Zaplanowany na wakacje czas odpoczynku właściciela potrafi wprowadzić nie lada zamieszanie w codzienne życie czworonogów. Dlatego też, aby uniknąć powyższych wakacyjnych zawirować w życiu podopiecznych, warto zawczasu zadbać o swoje zwierzaki. W tej dbałości chodzi przede wszystkim o aspekt emocjonalny, o pewną stałość. Im mniej „zapalników ” emocjonalnych pojawi się w okresie wakacyjnym w życiu czworonoga, tym lepiej. Pamiętajmy, że stabilne emocjonalnie zwierzę reaguje mniej nerwowo w trudnych dla siebie sytuacjach. Jednocześnie ma większe poczucie bezpieczeństwa, a dzięki temu spokojniej akceptuje dokonujące się w jego otoczeniu zmiany, w tym podjęte przez opiekuna działania, choćby te związane z jego wakacyjnymi planami wyjazdowymi. Pamiętajmy, że im bardziej stabilne emocjonalnie i samodzielne jest zwierzę, tym korzystniejsza jest perspektywa spędzenia wakacji dla obydwu zainteresowanych stron: opiekuna i samego zwierzaka.

Cudownych wakacyjnych chwil

Autor:

Lekarz weterynarii/ behawiorysta Dagmara Mieszkis-Święcikowska