Odrobaczanie psów i kotów – powody, zagrożenia, harmonogram

Pasożyty zewnętrzne, jak i wewnętrzne to powszechne zjawisko wśród zwierząt towarzyszących. Szacuje się, że blisko 85% psów i kotów choć raz w życiu miało kontakt z tym zagrożeniem. Inwazja pasożytów pogarsza komfort życia czworonoga, wywołuje przykre dolegliwości zdrowotne, osłabia system immunologicznym i przyczynia się do śmiertelności zwierząt. Co więcej, zoonozy, czyli choroby odzwierzęce pochodzenia pasożytniczego stanowią poważne ryzyko dla zdrowia ludzkich członków rodziny pas czy kota, a nawet zupełnie postronnych osób.

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Obowiązki opiekunów psów i kotów

Do podstawowych obowiązków opiekunów zwierząt towarzyszących należy karmienie, pojenie, zapewnienie koniecznej dawki ruchu i uwagi oraz niezbędna troska o dobrostan zdrowotny podopiecznych. Szczepienie i odrobaczanie psów i kotów to parasol ochronny, który roztaczamy nad naszymi czworonożnymi przyjaciółmi, by zapobiec pojawieniu się infekcji i ciężkich powikłań wywołanych przez agresywne patogeny.

Ważnym argumentem w dyskusji za systematycznym odrobaczaniem psów i kotów jest kwestia odpowiedzialności wobec innych członków społeczeństwa, nie tylko wobec nas samych i osób nam najbliższych.

W jaki sposób zwierzę zaraża się pasożytami?

Pasożyty trafiają do naszego otoczenia w odchodach chorych zwierząt. Robaczyca u silnych, odpornych osobników może przez całe lata nie dawać widocznych symptomów chorobowych, choć cały czas chore zwierzę pozostaje czynnym nosicielem milionów cyst i inwazyjnych jaj do środowiska.

Pasożyty są niezwykle płodne i znakomicie przystosowane do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Potrafią przetrwać w środowisku bez żywiciela miesiące, a nawet lata.

Najczęstsze drogi transmisji pasożytów:

• zjadanie pożywienia skażonego ziemią, w której bytują pasożyty
• Wylizywanie łap po kopaniu w ziemi, gdzie znajdowały się jaja pasożyta
• Zabawa patykiem brudnym od ziemi skażonej cystami
• Pływanie, picie z kałuż, stawów, jezior
• Zjedzenie upolowanego stworzenia, w narządach którego znajdują się otorbione formy robaka
• Droga prenatalna (w przypadku psów), gdy nienarodzony miot jest zainfekowany przez pasożyta z organizmu matki
• Podczas karmienia młodych mlekiem matki, która padła ofiarą pasożyta (psy i koty)

Zoonozy – zagrożenie pasożytnicze dla człowieka

Niektóre z pasożytniczych drobnoustrojów bytujące na swych zwierzęcych żywicielach posiadają zdolność do przekroczenia bariery międzygatunkowej i zainfekowania organizmu człowieka. Wprawdzie człowiek nie jest dla nich naturalnym żywicielem, w organizmie którego pasożyt rozwija się i osiąga dojrzałość płciową, lecz sama obecność pasożytów w narządach ludzkich prowadzi do poważnych stanów zapalnych, wad rozwojowych, chorób i osłabienia systemu immunologicznego.

Odzwierzęce choroby pasożytnicze nie bez powodu nazywane są przez parazytologów „chorobami brudnych rąk”, gdyż to w trakcie spożywania jedzenia nieumytymi dłońmi dochodzi najczęściej do transmisji jaj lub cyst robaków.

Dzieci i młodzież do 16-tego roku życia stanowi najliczniejszą grupę osób narażonych na infestację pasożytami wewnętrznymi. Powodów jest kilka:

• Zabawa małych dzieci w niestrzeżonych, niezakrywanych na noc piaskownicach. Koty i psy załatwiają swe potrzeby fizjologiczne w piasku, w którym potem bawią się maluchy. Małe dzieci trudno nauczyć niezbędnej higieny rąk i zakazać wkładania rąk do ust podczas zabawy.
• Zabawa z chorym psem lub kotem
• Czynności pielęgnacyjne i higieniczne nad chorymi zwierzętami bez niezbędnej ostrożności i mycia rąk
• Zjedzenie nieprzegotowanego mięsa z otorbionymi formami pasożyta
• Spożywanie niemytych owoców i warzyw
• Braki w higienie rąk przed posiłkami

Do szczególnej grupy ryzyka należą osoby na stałe pracujące z surowymi mięsem lub parające się myślistwem czy hodowlą zwierząt, lecz nie wolno zapomnieć, że nawet osoby, które nigdy nie miały kontaktu z psem czy kotem (np. z powodu alergii na sierść) mogą paść ofiarą pasożytów odzwierzęcych.

Okresowe badania próbek gleby z terenów większych miast Polski pokazały, że prawdopodobieństwo zarażenia się glistą kocią czy psią na plaży miejskiej, w parku czy w lesie miejskim jest ogromne i sięga miejscami do 60%.

Brak odpowiedniej ostrożności i niedotrzymanie zasad higieny rąk przed jedzeniem jest najczęstszym powodem zapadania na choroby pasożytnicze pochodzenia zwierzęcego.

Harmonogram odrobaczania zwierząt towarzyszących

Szczegółowy grafik odrobaczania psów i kotów jest uzależniony od harmonogramu szczepień czworonoga i powinien być ustalany przez lekarza weterynarii.

Jakie czynniki wpływają na harmonogram odrobaczania psa lub kota?

• Wiek – szczenięta i kocięta odrobacza się od pierwszych tygodni życia z powodu zagrożenia robaczyca na etapie prenatalnym (psy) i podczas karmienia mlekiem matki (psy i koty)
• Stan zdrowia zwierzęcia – w szczególnych przypadkach, gdy stan zdrowia zwierzaka jest zagrożony, najpierw stabilizuje się podstawowe funkcje życiowe, a dopiero następnie eliminuje pasożyta z organizmu.
• Waga
• Warunki bytowe – zwierzę wychodzące lub niewychodzące
• Dieta – zwierzę karmione surową karmą powinno być odrobaczane częściej niż osobnik na diecie gotowej
• Udział w zawodach, wystawach
• Hodowla
• Psy pracujące – policyjne, ratownicze, myśliwskie podlegają częstszej kuracji odrobaczającej