Pasożyty u zwierząt – jakie rodzaje robaków grożą naszym zwierzakom? Część pierwsza: ektopasożyty

Decydując się na przyjęcie w swoją pieczę psa lub kota, opiekun bierze na siebie wszelkie obowiązki związane z opieką i troską nad zwierzęciem, by zapewnić mu zdrowy i bezpieczny byt. Jednym z podstawowych zadań, jakie powinien wypełniać troskliwy opiekun jest zabezpieczanie podopiecznego przed chorobami oraz profilaktyka przeciw pasożytom. W poniższym materiale wymienimy najpowszechniejsze rodzaje pasożytów u zwierząt, a rozpoczniemy od robaków zewnętrznych, czyli od ektopasożytów. Zapraszamy!

Zdjęcie ilustracyjne Adobe Stock

Pasożyty u zwierząt domowych – ektopasożyty

Do ektopasożytów atakujących psy i koty zaliczamy pchły, kleszcze, komary, wszy, wszoły, nużeńce i świerzbowce (skórny i uszny).

Niektóre z pasożytów zewnętrznych są dokuczliwe wyłącznie z powodu ukąszeń i świądu, jaki wywołują swoją aktywnością podczas pożywiania się, lecz część z pasożytów może być wektorem groźnych, czasami śmiertelnych chorób. Niezależnie jednak od rodzaju pasożyta, nie wolno narażać zwierzęcia na inwazję pasożytów.

Opiekunowie zwierząt domowych często pozostają w błędnym przekonaniu, iż ich niewychodzący kot, czy zadbany pies nie może paść ofiarą pasożytów. Niestety, ocenia się, że chorobami pasożytniczymi jest lub choć raz w życiu było ponad 85% zwierząt towarzyszących.

Człowiek nie jest w stanie zapobiec infestacji pasożytów zewnętrznych bez stosowania preparatów pasożytobójczych i środków odstraszających.

Cykl życiowy pasożytów, ich niezwykłe umiejętności przetrwania w niesprzyjających okolicznościach, umiejętność bezbolesnego wkłuwania się w skórę żywiciela i niewielkie rozmiary przechylają szalę sukcesu na stronę ektopasożytów.

Na szczęście, jesteśmy w posiadaniu skutecznych preparatów zapobiegającym inwazję agresywnych owadów. Drugim narzędziem w walce z ektopasożytami jest wiedza o rodzajach i zwyczajach oraz sposobach rozpoznania przeciwnika.

Pasożyty zewnętrzne – rodzaje

Pchła

Pchła jest najpowszechniejszym pasożytem żerującym na organizmach zwierząt domowych.

To niewielki, pozbawiony w toku ewolucji skrzydeł owad, który odżywia się krwią swego żywiciela.

Ofiarami pcheł padają praktycznie wszystkie kręgowce na świecie, a obszarem występowania pchły pokryły wszystkie kontynenty.

Inwazja pcheł jest sporym wyzwaniem do pokonania dla opiekuna psa lub kota.

Ten mały pasożyt w swym cyklu życiowym dopracował metody przetrwania do perfekcji. Korzystne warunki atmosferyczne oraz fakt, iż coraz więcej psów i kotów przebywa na stałe w ogrzewanych pomieszczeniach wraz z ludźmi sprawiły, iż pchła może bez większych przeszkód prowadzić rozmnażanie cały rok.

Larwy i poczwarki pchły ukrywają się w szczelinach między deskami podłogowymi, wśród włókien dywanów, wykładzin czy w poduchach kanap i niezwykle ciężko pozbyć się ich stosując wyłącznie sprzątanie i odkurzanie pomieszczeń. Dodatkowo stadia pchły potrafią przetrwać bez pożywienia długie miesiące w oczekiwaniu na nowego żywiciela.

Pchła u swojej ofiary wywołuje dotkliwy świąd, na który zwierzę reaguje instynktownym drapaniem się.

Podczas gwałtownego drapania się kot lub pies narusza powłokę skóry, doprowadza do ran i wtórnych infekcji: grzybicznych, wirusowych, bakteryjnych. Nadkażenia wprowadzają zwierzę w stan dodatkowego rozdrażnienia, a opiekunowi i lekarzowi weterynarii dostarczają więcej wysiłku, by opanować stan zdrowotny zwierzęcia.

Konsekwencje zdrowotne obecności pcheł u zwierząt domowych

Inwazja pcheł może spowodować u zwierząt towarzyszących:

• Dokuczliwy świąd
• Zakażenie wtórne wywołane drapaniem się – np. ropne zapalenie skóry
• APZS – alergiczne pchle zapalenie skóry
• Chorobę kociego pazura – zoonoza
• Niedokrwistość
• Nerwowość, agresję, zmiany w zachowaniu
• Tasiemczycę – pchły są żywicielem pośrednim dla tasiemca psiego

Komary

Coraz częstsze wyjazdy wakacyjne naszych rodaków ze zwierzętami w rejony o cieplejszym klimacie oraz ocieplenie pogody w naszym kraju sprzyjają inwazji tropikalnych i subtropikalnych odmian chorób przenoszonych przez komary.

Do chorób przenoszonych przez komary należą m.in. dirofilarioza i leiszmanioza.

Dirofilarioza u psów

Dirofilarioza jest chorobą pasożytniczą atakującą psy, rzadziej koty. Czynnikiem chorobotwórczym są nicienie Dirofilaria, które wykorzystują komary do przeniknięcia do organizmu żywiciela ostatecznego (psa).

Komar, żywiciel pośredni, pożywiając się krwią psa chorego na dirofilariozę, jednocześnie pobiera przypadkowo z jego organizmu mikrofilarie.

W organizmie komara patogen przechodzi wylinkę i przybiera postać zdolną do zainfekowania następne zwierzę. Kieruje się zatem w stronę organu gębowego komara, by przy następnej okazji przeniknąć do krwioobiegu psa.

Pies może zostać zainfekowany mikrofilariami wywołującymi:

• Dirofilariozę sercową Dirofilaria immitis, która prowadzi do niewydolności układu sercowego, kaszlu, osłabienia, duszności i niewydolności oddechowej. W diagnostyce immitis wykonuje się: EKG, RTG klatki piersiowej, testy ELISA, aniografię
• Dirofilariozę podskórną Dirofilaria repens, której objawami są niebolesne guzki pod skórą, problemy dermatologiczne (świąd, rumień, miejscowe zapalenie skóry). Obecnie wszystkie psy z zauważonymi guzkami podskórnymi powinny być badane w kierunku wykluczenia repens. Diagnostyka D. repens polega na pobraniu próbek zmienionej skóry i poddaniu ich badaniom histopatologicznym.

Leiszmanioza

Leiszmanioza jest chorobą typowa dla obszarów tropikalnych, a wywoływaną przez inwazję wiciowców Leishmania. Do odbycia pełnego cyklu rozwojowego, pierwotniak potrzebuje dwóch żywicieli: moskita i ssaka (psa, kota, człowieka).

Leiszmanioza wywołuje u psa łysienie okolic pyska, silny świąd, rogowacenie skóry, zmiany chorobowe na opuszkach palców, szybkorosnące i łamliwe pazury, brak apetytu, biegunkę i apatię.

Leiszmanioza w skrajnych przypadkach może doprowadzić zwierzę do śmierci z powodu niewydolności narządów wewnętrznych i anemii.