Ronienia u suk i kotek- czynnik bakteryjny

Utrata ciąży może wystąpić na każdym etapie jej etapie i może objawiać się resorpcją zarodka lub płodu, ronieniem żywego lub martwego płodu (płodów), mumifikacją lub zatrzymaniem płodu (płodów) w macicy lub jamie otrzewnej matki poza spodziewanym czasem porodu. Zarówno czynniki infekcyjne jak i nieinfekcyjne mogą powodować utratę ciąży u suk i kotek. Chociaż czynniki wirusowe stanowią znaczną część przyczyn utraty ciąży, odnotowano również czynniki niewirusowe, takie jak choroby bakteryjne i pierwotniakowe lub zaburzenia endokrynologiczne.

Brucella canis

Psy mogą być zakażone przez cztery z sześciu gatunków bakterii Brucella (B. canis, B. abortus, B. melitensis i B. suis). Zakażone zwierzęta wydalają bakterie w moczu, wydzielinie pochwy, poronionych tkankach, nasieniu, a w mniejszym stopniu w mleku, ślinie, wydzielinie z nosa i pochwy zwierząt nie będących w ciąży.

Najważniejszymi objawami klinicznymi są późne poronienia u suk i zapalenie najądrzy u samców, jak również uogólnione zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie stawów kręgosłupa i zapalenie błony naczyniowej oka u obu płci.

Zachorowalność w przypadku B. canis może być wysoka, ale śmiertelność jest niska, a niektóre psy mogą być bezobjawowymi nosicielami. Utrata ciąży u suk z powodu B. canis może być również wynikiem wczesnej śmierci zarodkowej lub resorpcji płodu. Gdy dochodzi do późnej aborcji, utrata następuje zazwyczaj między 45 a 59 dniem ciąży. Poronione szczenięta zwykle mają cechy autolizy z obrzękiem podskórnym i zmianami zwyrodnieniowymi w wątrobie, śledzionie, nerkach i jelitach. Po poronieniu często występuje brunatna lub seropodobna wydzielina z pochwy, która może utrzymywać się do 6 tyg.

Brucelloza jako przyczyna utraty ciąży jest rzadko opisywana u kotów. W literaturze dostępnych jest niewiele informacji dotyczących zakażeń tymi bakteriami u kotów. Badanie serologiczne kotów w schroniskach dla zwierząt wykazało częstość występowania od 0 do 11,4%, ale nie podjęto próby izolacji bakterii.

Campylobacter

W jednym z ostatnich badań stwierdzono, że częstość występowania bakterii z rodzaju Campylobacter w wymazach z odbytu pobranych od psów domowych i bezpańskich wynosiła odpowiednio 2,7 i 23,8%. Najczęściej identyfikowanym gatunkiem był Campylobacter jejuni. Istnieją nieliczne doniesienia o poronieniach wywołanych przez tą bakterię u suk. W jednym przypadku przedwczesny poród rozpoczął się w 45. dniu ciąży, w wyniku czego urodziło się jedno żywe i dwa martwe szczenięta. W innym doniesieniu o poronieniu wywołanym przez C. jejuni u trzech suk rasy owczarek niemiecki, głównym objawem klinicznym był obfity i bezwonny krwotoczny wyciek z dróg rodnych.

C. jejuni był wyizolowany od pozornie zdrowych kotów, obecnie brak doniesień o poronieniach wywołanych przez C. jejuni u kotek.

Salmonella

Salmonelloza powoduje zaburzenia żołądkowo-jelitowe u ludzi. Ostatnie badania wykazały, że częstość występowania salmonelli w kale u psów domowych i bezpańskich wynosiła odpowiednio 2,1 i 6,3%, z Salmonella duesseldorf jako najbardziej dominującym serotypem.

Salmonelloza subkliniczna występuje w większości przypadków, ale ciężka postać choroby objawia się biegunką, wymiotami, gorączką, depresją, ronieniami, a w skrajnych przypadkach śmiercią.

Poronienia wywołane przez Salmonellę u kotek są rzadko opisywane. W doniesieniu o martwo urodzonym miocie u kotki związanym z S. typhimurium jako przyczynę zakażenia sugerowano karmienie kotki surowym kurczakiem podczas ciąży.

Escherichia coli

Escherichia coli jest najczęstszą bakterią izolowaną z pochwy psów, jest również powszechnie izolowana z macicy suk z ropomaciczem. E. coli została odnotowana u suki, która poroniła w 41 dniu ciąży z krwotokiem z pochwy i anemią. Bakteria ta wytwarza endotoksynę, która jak wykazano jest środkiem poronnym u innych gatunków i może powodować utratę ciąży u suki.

Paciorkowce i inne bakterie

Wykazano, że paciorkowce beta hemolityczne i Pasteurella multiocida są często izolowane z wymazów z pochwy suk bez objawów ze strony układu rozrodczego. Podobne wyniki badań odnotowano u kotek. Paciorkowce beta hemolityczne oraz Streptococcus canis grupy G są izolowane od suk roniących, niepłodnych lub rodzących martwe szczenięta.

Listeria monocytogenes została zasugerowana jako przyczyna poronienia u 3-letniej suki rasy beagle, która poroniła po zgłoszeniu się z powodu senności, depresji i brązowego wypływu z pochwy.

Bibliografia

1. Eilts, B. E. (2002). Pregnancy termination in the bitch and queen. Clinical Techniques in Small Animal Practice, 17(3), 116–123. doi:10.1053/svms.2002.34325 
2. Pretzer, S. D. (2008). Bacterial and protozoal causes of pregnancy loss in the bitch and queen. Theriogenology, 70(3), 320–326. doi:10.1016/j.theriogenology.2008
3. Thuróczy, J., Müller, L., Kollár, E., & Balogh, L. (2016). Thyroxin and progesterone concentrations in pregnant, nonpregnant bitches, and bitches during abortion. Theriogenology, 85(6), 1186–1191. doi:10.1016/j.theriogenology.2015.

Autorka:

Lek. wet. Kinga Domrazek

Pracownia Rozrodu Małych Zwierząt, Katedra Chorób Małych Zwierząt i Klinika
Instytut Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie