Dodano: 19.10.2018, Kategorie: Żywienie
Żywienie kotów
Koty cechuje odmienny metabolizm niż w przypadku innych zwierząt, w tym psów.
Cechy wyróżniające koci metabolizm
1. Zwiększone zapotrzebowanie na białko, w tym na wszystkie aminokwasy, zarówno egzo-, jak i endogenne. Warto wspomnieć, iż szczególnie dotkliwy może być dla nich niedobór argininy. Jego skutkiem może być występowanie encefalopatii wątrobowej (hiperamonemia) w wyniku zaburzonego przebiegu cyklu mocznikowego, który uzależniony jest od obecności ornityny pochodzącej z argininy. Kolejnym aminokwasem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu kotów, a przede wszystkim mięśnia sercowego, jest tauryna. W wyniku jej niedoboru może dojść do rozwoju kardiomiopatii rozstrzeniowej (DCM – dilatio cardiomiopathy), zwyrodnienia siatkówki (FCRD – feline central retinal degeneration). Wpływa ona także na zdolności rozrodcze kotki, przebieg ciąży, rozwój płodów, narodzonych kociąt (w przypadku niedoboru tauryny są słabe, mniejsze, wolniej rosną). Tauryna jako neuroprzekaźnik i neuromodulator wpływa na prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego u młodych, rosnących kotów. U dorosłych osobników bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych, trawieniu i wchłanianiu tłuszczów (sprzęganie kwasów żółciowych z tauryną). Tauryna powstaje z metioniny i cysteiny, dlatego u kotów występuje zwiększone zapotrzebowanie na te aminokwasy (znacznie obniżona zdolność syntezy z aminokwasów siarkowych).
2. Wykorzystanie aminokwasów jako źródła energii – wyższa aktywność aminotransferazy alaninowej i dehydrogenazy glutaminianowej.
3. Wzrost zapotrzebowania na NNKT – koty prawie w ogóle ich nie przekształcają (brak enzymu delta 6 desaturazy, niska aktywność enzymu delta 5 desaturazy).
4. Brak zapotrzebowania na węglowodany jako źródła energii. W tym celu wykorzystują białka i tłuszcze. Aktywność enzymów trawiennych jest znacznie ograniczona (brak amylazy ślinowej, amylaza trzustkowa produkowana w znikomej ilości). Podobnie w przypadku innych enzymów trawiennych – sacharozy i laktozy – których aktywność w jelicie cienkim jest znacznie ograniczona. Pomimo niskiej aktywności wymienionych enzymów, strawność węglowodanów jest dobra, o ile w diecie nie przekraczają one 30%.
5. Glukoneogeneza pokrywa zapotrzebowanie na węglowodany. Koty w niewielkim stopniu wykorzystują cukry proste ze względu na bardzo niską aktywność glukokinazy i fruktokinazy w wątrobie.
6. Obecność niektórych witamin w diecie jest bardzo istotna ze względu na fakt, iż koty mają zwiększone zapotrzebowanie np. na niacynę (niewystarczająca synteza z tryptofanu, 4 razy wyższe zapotrzebowanie u kotów niż u psów) i pirydoksynę (4 razy wyższe zapotrzebowanie niż u psów).
7. Odpowiednio zbilansowany poziom witaminy A również jest niezbędny (brak przekształcania beta-karotenu do witaminy A).
Żywienie kotów stanowi obszerny temat, niejednokrotnie kontrowersyjny. Przyczyną tego jest fakt, iż istnieje zarówno spora liczba zwolenników karmienia tych zwierząt dietą zbliżoną do naturalnej, czyli głównie mięsem lub samym mięsem, jak i znaczna liczba zwolenników żywienia gotową, odpowiednio zbilansowaną karmą suchą, półmokrą i mokrą. Ostatni sposób żywienia jest najpowszechniejszy, ponieważ nie wymaga od właściciela dużego wysiłku i nie zabiera czasu na przygotowanie posiłku.
Niezależnie od tego, jaki rodzaj pożywienia wybierzemy – pokarm zbliżony do naturalnego czy karmę gotową – żywienie kotów w znacznym stopniu uzależnione jest od ich wieku, aktywności, stanu fizjologicznego, ewentualnych schorzeń itd.
Dieta kotów w zależności od wieku
Karmienie kociąt – żywienie noworodków
W przypadku kocich noworodków pierwszym i najważniejszym pokarmem jest siara matki. Kocięta powinny pobrać ją w ciągu pierwszych 12 godzin swojego życia. Zapewnia ona wszystkie niezbędne składniki pokarmowe, w tym również przeciwciała (90% odporności uzyskują poprzez siarę). Po 24-72 godzinach od narodzin siara ulega przekształceniu w mleko (nie zawiera immunoglobulin, wzrasta zawartość wapnia i fosforu, zmniejszona ilość żelaza, miedzi i magnezu).
Osieroconym kociętom podajemy siarę lub mleko innej kotki, która jest w laktacji, ze względu na podobny skład. Można stosować również preparaty mlekozastępcze, np. Royal Canin babycat milk, dolmilk cat itd. Są one odpowiednio zbilansowane, cechują się wysoką strawnością – powyżej 90%. Można również samemu przygotowywać preparaty mlekozastępcze, ale wymagana jest duża wiedza, by odpowiednio zbilansować składniki.
Prawidłowy przyrost na wadze to 100 g/tydzień (ważenie odbywa się codziennie, minimum raz na dwa dni), bezwzględne minimum – 70 g/tydzień.
Karmienie kociąt – okres przejściowy (2-4 tydzień życia)
W tym czasie zmieniają się wymagania żywieniowe młodych kociąt. Stopniowo, oprócz mleka matki, matki zastępczej lub preparatu mlekozastępczego, możemy dołączyć pokarmy o konsystencji papki, np. w postaci gotowego pokarmu w formie musu.
Przejście na inny pokarm niż mleko powinno odbywać się w sposób stopniowy ze względu na wrażliwszy (na zmiany żywieniowe), jeszcze nie w pełni rozwinięty przewód pokarmowy młodych kotów. Na nowy pokarm przechodzi się najczęściej w ciągu kilku dni do tygodnia, rezygnując z wcześniejszego (czterodniowy schemat przejścia: pierwszy dzień – 75% poprzedniego pokarmu, 25% nowego, drugi dzień – 50% na 50% itd.).
Oprócz podawania gotowych pokarmów, dietę młodych kociąt warto wzbogacić mięsem ze względu na dobre, wartościowe białko i dużą zawartość tauryny. Należy podkreślić, iż niewskazane jest żywienie tylko i wyłącznie mięsem, istnieje bowiem możliwość występowania u młodych, rosnących kotów hipokalcemii. Należy pamiętać, że surowe mięso najlepiej poddać krótkiej, 10-minutowej obróbce termicznej lub zamrozić przed podaniem zwierzęciu lub przynajmniej sparzyć wrzącą wodą. Jest to istotne, ponieważ w przypadku podawania surowego mięsa istnieje ryzyko zakażeń bakteryjnych i pasożytniczych. Warto również pamiętać, by mięso przed podaniem było odpowiednio przygotowane, tzn. drobno pokrojone, posiekane itd.
Gdy kocięta osiągną wiek 3-4 tygodni, stopniowo wprowadzamy karmę suchą. Pokarm ten najlepiej zmoczyć wodą lub preparatem mlekozastępczym.
Kolejną istotną rzeczą, o której należy pamiętać, jest zmniejszająca się wraz z wiekiem aktywność laktazy. Aby uniknąć problemów wynikających z zaburzeń trawienia (biegunek, wzdęć itd.), powinniśmy stopniowo eliminować z diety kota produkty nabiałowe (jeśli były podawane) lub mlekozastępcze.
Karmienie kociąt – okres odsadzeniowy (6-12 tydzień życia)
W okresie odsadzeniowym sposób żywienia kociąt zmienia się całkowicie. W związku z tym należy przejść na pokarm stały dla kotów rosnących.
Karmienie kociąt – od 12 tygodnia życia do osiągnięcia dojrzałości
Jak w poprzednich okresach zwracamy uwagę na przyrosty. Zwierzęta należy ważyć co 2 tygodnie. Największe przyrosty obserwujemy w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia kotów (do 5 miesiąca życia). U kotów dużych ras, jak maine coon, okres wzrostu wydłużony jest do 12-24 mies.
Bardzo istotny jest skład karmy gotowej i/lub pożywienia przygotowanego w domu. W przypadku karmy gotowej zawartość poszczególnych składników powinna mieścić się w przedziałach:
• białko – 35-50% w suchej masie, minimum 19% pochodzenia zwierzęcego;
• tłuszcze – 9-35% w suchej masie, optymalnie 18-35%; dieta powinna zawierać zarówno tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego; w okresie wzrostu zwiększona zawartość DHA – rozwój ośrodkowego układu nerwowego i siatkówki oka.
Koty dorosłe – ogólne zapotrzebowanie na podstawowe składniki
W przypadku kotów dorosłych zawartość białka powinna wynosić minimum 26% w suchej masie. Generalnie im większa zawartość białka w diecie, tym większa smakowitość. W związku z powyższym w gotowych karmach zawartość białka zawiera się zwykle w zakresie 30-45%.
Zawartość tłuszczów powinna z kolei wynosić minimum 5%. Jednak ze względu na fakt, iż karmy zawierające w swoim składzie większą ilość tłuszczów są bardziej preferowane przez koty, zwykle stanowią one ok. 25-40% suchej masy karmy.
Żywienie kotów dorosłych po kastracji
Obecnie zdecydowana większość kotów poddawana jest kastracji. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie żywieniowe takich zwierząt zmienia się. U większości kotów w ciągu 72 h od zabiegu obserwujemy zwiększoną chęć do pobierania pokarmu. Należy zwrócić szczególną uwagę na te osobniki, które przed zabiegiem wykazywały tendencję do tycia, i ograniczyć tłuszcz w ich diecie. Jego zawartość w suchej karmie nie powinna być większa niż 10%.
Na rynku mamy szeroką gamę karm dla kastrowanych kotów, np.: Royal Canin Sterilised, Natural&Delicious Neutered, Pro Plan Sterilised, Bozita Sterilised czy Animonda. Rygor żywieniowy należy utrzymać zwłaszcza przez 8-15 tygodni po zabiegu.
Żywienie kotów starszych i geriatrycznych
W przypadku kotów starszych (około 7-8 roku życia) musimy zwrócić uwagę na charakterystyczną w tym wieku tendencję do przyrostu wagi, któremu sprzyja zmniejszona aktywność typowa dla zwierząt w tym przedziale wiekowym. Na rynku dostępnych jest wiele karm z ograniczoną ilością energii, np.: Royal Canin Obesity cat (koty dorosłe, otyłe), Hill’s w/d (utrzymująca wagę, dla kotów z tendencją do tycia) lub specjalne linie typu mature 7 plus, np. Hill’s Science Plan feline mature 7+ (wysoka zawartość L-karnityny, ograniczona ilość kalorii i tłuszczów, wysoka ilość włókna). W przypadku kotów geriatrycznych (ok. 10-12 roku życia) zachodzą zmiany metaboliczne, sprzyjające występowaniu niedowagi. W związku z tym zalecane jest zwiększenie energii w pokarmie o ok. 25%. Najłatwiej stosować gotowe, zbilansowane karmy dobrej jakości, np. Royal Canin senior stage 1 lub stage 2, Hill’s senior i inne.
Należy zwrócić uwagę na odpowiednią ilość białka w diecie, pamiętając o tym, że koty starsze bardzo często mają problemy z prawidłowym funkcjonowaniem nerek i wymagają stosowania diet z ograniczoną ilością białka. Z drugiej strony koty geriatryczne mają tendencję do obniżania masy mięśniowej, więc pokarm należy dostosować indywidualnie do danego zwierzęcia, uwzględniając jego zapotrzebowanie pokarmowe i ewentualne problemy zdrowotne.
Zapotrzebowanie na tłuszcze wynosi średnio 10-25%. Uzależnione jest od aktywności zwierzęcia, jego wagi, występujących chorób. W przypadku nadwagi zaleca się, by nie była ona większa niż 18% suchej masy. Znaczna część kotów w wieku geriatrycznym wykazuje zwiększone zapotrzebowanie, więc zalecana ilość tłuszczu w suchej masie to minimum 18%.
Żywienie kotów w zależności od aktywności
Koty przebywające w domu
Zwykle są to zwierzęta „kanapowe”, z nadwagą lub otyłe (5-10 lat to okres największej predyspozycji do przybierania na wadze) i niechętne do ruchu, stąd ich żywienie powinno być dostosowane do niskiego poziomu aktywności. Częściej z nadmierną wagą mamy do czynienia u kocurów niż u kotek (po sterylizacji i kastracji ryzyko wzrasta dwukrotnie). Obserwujemy również predyspozycje rasowe: rasy krótkowłose i koty rasy Manx. W związku z tym najlepiej zaraz na początku zapobiegać nadwadze, stosując odpowiednie karmy dla młodych kotów i kotek po sterylizacji, np. Royal Canin Young female/male, Hill’s sterilised cat, Farmina ND dla sterylizowanych kotów i kotek etc.
Należy podawać odpowiednią do wagi i aktywności ilość karmy na dobę, najlepiej dzieląc ją na kilka lub nawet kilkanaście posiłków podawanych o stałej porze. Najlepiej żywić koty karmą mokrą, zmniejsza to ryzyko otyłości, gdyż zwierzęta przyjmą zdecydowanie mniejszą ilość energii w porównaniu do karmy suchej. Dawkowanie ustalamy indywidualnie.
Należy uważać z podawaniem różnego rodzaju smakołyków, ponieważ w ich składzie znajduje się dużo tłuszczów i węglowodanów.
Koty wychodzące
W przypadku kotów aktywnych problem nadwagi występuje rzadziej. W dużej mierze uzależnione jest to od tego, jaki rodzaj aktywności wykazują zwierzęta. W zależności od jej poziomu dobieramy odpowiedni rodzaj karmy. Współczesny rynek oferuje karmy dla kotów średnio aktywnych, spędzających sporo czasu w domu (ograniczona ilość energii, dodatek psyllium, pulpy buraczanej) oraz dla kotów aktywnych, przebywających większą część czasu poza domem (zwiększona ilość energii, dodatek przeciwutleniaczy wspierających odporność, glukozamina, chondroityna itd.).
W przypadku karm przyrządzanych w domu należy pamiętać o odpowiednim zbilansowaniu energii w zależności od aktywności kota. Dodatkowo powinno się zapewnić właściwą ilość przeciwutleniaczy i innych składników.
Żywienie kotek w okresie ciąży i laktacji
W czasie ciąży i laktacji zapotrzebowanie energetyczne kotek zwiększa się o około 25-50%, a nawet więcej. W tym okresie najlepiej korzystać ze specjalnej karmy z odpowiednią ilością białka (ok. 30%), witamin, kwasów tłuszczowych (kwas arachidonowy – 0,04%, jego niedobór przyczynia się do rodzenia martwych płodów), kwasów n-3 (DHA i EPA – tłuszcz rybi, rozwój ośrodkowego układu nerwowego i siatkówki oka u kociąt, min. 0,01% w suchej masie, w tym 40% kwasu DHA) i tauryny, która odgrywa kluczową rolę zarówno w okresie reprodukcji, jak i rozwoju płodów, a następnie wzrostu i właściwego rozwoju kociąt.
Zakres wartości prawidłowych tauryny – 0,1% w przypadku karmy suchej, 0,17% w przypadku karmy wilgotnej.
Tauryna występuje tylko i wyłącznie w białku pochodzenia zwierzęcego, najwięcej tego aminokwasu znaleźć można w tkankach ryb, ptaków, małych gryzoni (mięso ryb, wątróbka z kurczaka, tuńczyk, mięso z indyka). Najlepiej stosować karmy przeznaczone właśnie dla tego okresu, np. Royal kitten, Royal mother/baby cat.
Żywienie karmami gotowymi, odpowiednio zbilansowanymi
Trzeba podkreślić, że koty jako zwierzęta w naturze niepobierające dużej ilości wody są narażone na częstsze problemy z funkcjonowaniem nerek. W takiej sytuacji bardzo istotne jest odpowiednie żywienie. Dobrym wyborem są zwłaszcza karmy wilgotne, gdyż zawierają aż 70-83% wody i są zwykle bardziej smakowite niż karmy suche. Niewątpliwie ich zaletą jest fakt, że nie zawierają konserwantów, ponieważ podlegają procesowi sterylizacji i są hermetycznie zamykane.
Żywienie kotów karmami przygotowywanymi w domu
Spora część właścicieli zwierząt, w tej grupie znajdują się również specjaliści z zakresu żywienia i lekarze weterynarii, uważa, iż pokarm przygotowany w domu jest bardziej odpowiedni dla kotów zarówno pod względem potrzeb żywieniowych, jak i smakowitości.
Należy jednak pamiętać, że żeby pożywienie przygotowane takimi sposobami było kompletne i zbilansowane, wymagana jest bardzo duża wiedza nie tylko dotycząca surowców, których potrzebujemy do sporządzenia posiłków, ale i na temat zapotrzebowania kotów w zależności od wieku, stanu fizjologicznego, chorób itd.
Zdecydowana większość opiekunów kotów nie jest w stanie temu sprostać i niejednokrotnie przygotowuje pożywienie z resztek swoich posiłków lub z resztek produktów wykorzystywanych w żywieniu domowników. W efekcie zwierzętom dostarczane jest pożywienie nieodpowiednio zbilansowane, co najczęściej skutkuje przyrostem wagi, gdyż koty tak karmione rekompensują sobie niedobór jednych składników, przyjmując inne w nadmiarze.
Oczywiście zdarzają się właściciele, którzy mają dużą wiedzę na temat zapotrzebowania kotów na białko, w tym na wszystkie aminokwasy i tłuszcze, witaminy, składniki mineralne i brak zapotrzebowania na węglowodany. Ale to znikomy procent.
Żywienie kotów pokarmem zbliżonym do naturalnego
Wiadomo że koty w naturze, jako ściśli mięsożercy, spożywają surowe produkty pochodzenia zwierzęcego. W związku z tym właściciele podają swoim podopiecznym surowe mięso. Oczywiście karmienie kota mięsem, zwłaszcza wołowym, które zawiera sporą ilość tauryny, witamin itd., przynosi wiele korzyści. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że surowe mięso może być zanieczyszczone bakteriami i pasożytami. Pamiętajmy więc, by sparzyć je, a najlepiej zamrozić, zanim podamy je naszym kotom. Unikniemy w ten sposób zakażeń przewodu pokarmowego. Jeśli chodzi o skład diety domowej, to należy pamiętać o różnicach międzygatunkowych, co ma istotne znaczenie, jeśli chodzi o żywienie kotów:
• brak zapotrzebowania na węglowodany,
• zawartość białka 25-40%,
• zawartość tłuszczu do 60%,
• odpowiednia ilość włókna pokarmowego, wapnia, fosforu itd.
Zawartość włókna w karmie dla kota
W zależności od wieku, aktywności kota i ewentualnych chorób zmienia się zalecana ilość włókna w karmie.
Dla młodych, rosnących kotów jest to ok. 5% w suchej masie, nie więcej, ponieważ zwierzęta te wymagają składników pokarmowych o wysokiej strawności i przyswajalności. Wyższy poziom włókna – na poziomie 5-15% w suchej masie – zalecany jest w przypadku kotów mających tendencję do tycia, niechętnych do ruchu, tzw. kotów kanapowych oraz kastrowanych.
Niektóre choroby, np. cukrzyca, choroby jelit grubych, wymagają zwiększonego poziomu włókna.
Dla kotów z tendencją do zalegania kul włosowych (zwłaszcza duże rasy) zawartość włókna w suchej masie powinna wynosić ok. 8-10% (psylium, pulpa buraczana).
U kotów starszych, ze względu na spadek perystaltyki przewodu pokarmowego, zaleca się utrzymywać ilość włókna na poziomie 10-15% suchej masy Należy jednak podkreślić po raz kolejny, iż karma powinna być dobrana indywidualnie, gdyż w przypadku kota starszego z obniżoną chęcią do pobierania pokarmu należy znacznie obniżyć zawartość włókna w diecie, nawet poniżej 5%.
Związki mineralne ważne w żywieniu kotów
Koty młode, rosnące wymagają większej ilości minerałów, takich jak: wapń (0,8-1,6% w suchej masie) i fosfor (0,6-1,4% w suchej masie). Prawidłowy stosunek wapnia do fosforu to od 1,1 : 1 do 1,5 : 1.
Warto zaznaczyć, iż żywienie samym mięsem prowadzi do niedoboru wapnia (zmniejsza się jego ilość w stosunku do fosforu), co jest przyczyną rozwijania się wtórnej nadczynności przytarczyc. Typowymi jej objawami są: niechęć do ruchu, ból czy kulawizna (włókniejące zapalenie kości).
W przypadku kotów dorosłych wapń i fosfor powinien się zawierać w granicach: wapń – 0,6%, fosfor – 0,5%; stosunek Ca : P – 0,9 : 1-1,1 : 1.
W przypadku kotów po 7 roku życia zaleca się wyższy poziom wapnia (ubytek masy kostnej związany z wiekiem), uwzględniając u tych zwierząt predyspozycje do kamicy szczawianowej. Optymalny poziom Ca wynosi 0,6-1% suchej masy.
Zawartość potasu w kociej diecie
Odpowiednia zawartość potasu w diecie jest bardzo istotna w każdym okresie życia kota rosnącego, dorosłego i seniora.
W przypadku kota po odsadzeniu należy pamiętać, iż nie należy go karmić tylko mięsem surowym (dieta zakwaszająca mocz), gdyż taka dieta może być przyczyną zwiększonej utraty potasu z moczem i doprowadzić do hipokaliemii. Ponadto według niektórych źródeł koty rosnące żywione tylko lub głównie surowym mięsem mogą słabiej przybierać na wadze i wolniej rosnąć. Optymalna dawka potasu w suchej masie karmy dla kotów rosnących to 0,6-1,2%, a w przypadku kotów dorosłych 0,6-1%.
Również w diecie kota seniora bardzo istotny jest poziom potasu. Zwierzęta te bardzo często mają przewlekłe problemy z nerkami i u wielu z nich występuje obniżony poziom potasu we krwi, stąd istotny jest jego poziom w karmie. Najbardziej optymalny to powyżej 0,6%.
Witaminy niezbędne w życiu kota
Należy pamiętać o dostarczaniu wraz z pokarmem witaminy A. Jedną z cech metabolizmu kotów różniących te zwierzęta od innych, np. psów, jest brak dioksygenazy, w związku z czym niemożliwe jest przekształcanie beta-karotenów w retinol. Do pokarmów bogatych w witaminę A należą wątroba czy tran.
Węglowodany w żywieniu kotów
Koty nie potrzebują węglowodanów. Warto pomyśleć o nich w okresie reprodukcji, gdyż dodatek ok. 10% zapobiega występowaniu u kotki hipoglikemii, spadku masy ciała, a także przyczynia się do prawidłowej zawartości laktozy w mleku.
Składniki diet domowych kotów
Mięso wołowe, drobiowe, wieprzowe, cielęce, królicze i surowce pochodzenia zwierzęcego są źródłem białka. Należy stosować kilka gatunków mięsa, w ten sposób zapewnimy zwierzęciu wszystkie niezbędne aminokwasy. Dużą zawartością aminokwasów, a dodatkowo również witamin cechują się podroby, np. wątroba, nerki i płuca.
W przypadku mięsa nie musi być ono najwyższej jakości, preferowane jest mięso ścięgniste, z widocznymi przerostami tkanki tłuszczowej i łącznej. W mięsie i produktach pochodzenia zwierzęcego znajduje się sporo potasu, żelaza, miedzi, wapnia, fosforu, witaminy A, niacyny i biotyny.
Oprócz wymienionych produktów dieta kota powinna zawierać białko jaja kurzego (aminokwasy egzogenne), które zawsze należy gotować, gdyż zawiera czynniki antyżywieniowe, które wiążą witaminy, np. awidynę wiążącą biotynę.
Również bardzo wartościowe są ryby, będące źródłem nie tylko łatwo strawnego białka, ale również NKT n-3 (DHA, EPA, zwłaszcza ryby tłuste), witamin A i D.
Także nabiał w postaci sera białego, kefirów, jogurtów (źródło naturalnej flory bakteryjnej) jest bardzo często stosowany. W przypadku objawów nietolerancji należy z niego zrezygnować.
Trudno odpowiednio zbilansować wapń, cynk i magnez. Często składniki te uzupełnia dodatek zmielonych kości, miazgi mięsno-kostnej, zmielone skorupki jaja kurzego, preparaty witaminowe dla kotów.
Włókno pokarmowe dzielimy na rozpuszczalne (pektyny, gumy, śluz – owoce, nasiona owsa, jęczmienia, len) i nierozpuszczalne (celuloza, hemiceluzlozy, lignina, produkty z pełnego ziarna, kasze, płatki, warzywa, nasiona). Rozpuszczalne daje uczucie sytości i zwiększa objętość kału. Nierozpuszczalne stymuluje motorykę przewodu pokarmowego, odżywia komórki jelita grubego – kwas linolowy (np. olej z wiesiołka, słonecznikowy) i arachidonowy (mięso, produkty pochodzenia zwierzęcego).
Przekąski dla kota
Przekąski są smakowite, więc zwykle zawierają dużo tłuszczu i są kaloryczne. Oprócz tego coraz powszechniejsze są tzw. przekąski funkcjonalne, np. zawierające witaminy, karnitynę, glukozaminę.
Przykłady żywienia kotów w zależności od rasy i uwarunkowań genetycznych
U kotów rasy burmańskiej występuje polimiopatia hipokaliemiczna, niezależna od poziomu potasu.
Kamica struwitowa występuje u: dorosłych kotów rasy Chartreux, domowych krótko i długowłosych, himalajskich, Manx, syjamskich, ragdolli.
Kamica szczawianowa – koty starsze, kocury po kastracji: burmańskie, brytyjskie, perskie, rasy egzotyczne, szkockie zwisłouche.
U kotów po sterylizacji dominują czynniki odpowiedzialne za przybieranie na wadze i zaburzenia metabolizmu glukozy (wysokie stężenie IGF-1, działanie prolaktyny itd., spadek stężenia T4 u kotek po sterylizacji), rygor żywieniowy, zwłaszcza przez 8-15 tygodni po zabiegu.
Podsumowanie
W przypadku karmienia kotów nie ma idealnej metody. Przede wszystkim należy uwzględnić zapotrzebowanie na poszczególne składniki u danego pacjenta, zwracając uwagę na jego aktywność, wiek, występujące choroby.
Na pewno wygodnie jest stosować gotowe karmy, których mamy sporo na rynku. Ich różnorodność ułatwia żywienie kotów, które potrafią być wyjątkowo wybredne.
Zdaniem autora warto stosować diety bytowe, ponieważ są one odpowiednio zbilansowane dla każdej grupy wiekowej. Poza tym jest to wygodne dla właściciela. Ponadto zapobiegają one występowaniu chorób charakterystycznych dla danej grupy wiekowej, np. kamicy struwitowej u kotów dorosłych, kamicy szczawianowej u starszych i kastrowanych kocurów.
Żywienie domowe z odpowiednio dobranymi składnikami jest jak najbardziej korzystne, jednakże wymaga bardzo dużej wiedzy właściciela i pochłania mnóstwo czasu, jeśli chcemy uzyskać pokarm odpowiednio zbilansowany, by zapewnić kotu wzrost, rozwój i dożycie sędziwego wieku.
Cechy właściwie dobranej diety, niezależnie jaka ona jest, to: odpowiednie zbilansowanie, zapewnianie optymalnej ilości energii, atrakcyjny smak, łatwość gryzienia i połykania, zapewnienie prawidłowej pracy przewodu pokarmowego. Stosowanie takiej karmy musi też być dla kota bezpieczne.
Piśmiennictwo:
1. Ceregrzyn M., Lechowski R., Barszczewska B.: Podstawy żywienia psów i kotów. Elsevier 2013.
2. Bell J.S., Cavanagh K.E., Tilley L.P.: Rasy psów i kotów – przewodnik weterynaryjny. Galaktyka, 2013.
3. Horzinek M.C., Lutz H., Schmidt V.: Praktyka kliniczna koty. Galaktyka 2008.
4. Dokumentacja gabinetu Felican-Vet.
Autor:
lek. Marzena Zmarlak, Gabinet Weterynaryjny Felican-Vet, Warszawa
Zdjęcia:
Fotolia
Streszczenie:
Koty należą do zwierząt bezwzględnie mięsożernych. Wymagają zatem dostarczenia składników pokarmowych pochodzących z tkanek zwierzęcych. Cechuje je odmienny metabolizm (m.in. zwiększone zapotrzebowanie na białko czy węglowodany pokrywane w procesie glukoneogenezy itd.). Koty są zwierzętami wymagającymi pod względem żywieniowym. Ich dieta powinna cechować się dużą smakowitością, być łatwa do pogryzienia i połknięcia.