Dodano: 07.10.2020, Kategorie: Inne
Młode jeleniowate – zasady opieki i wskazania dietetyczne
Kiedy się tylko pojawią, wzbudzają pozytywne emocje i niestety często widząc je, podejmujemy nieracjonalne, szkodzące tym zwierzętom decyzje. Wielu ludzi nie może przejść obojętnie obok „pozostawionych” młodych: sarny, jelenia, daniela czy łosia. Zabieramy je ze środowiska życia, często zupełnie niepotrzebnie, a potem ktoś musi się nimi zająć, bo szybko do natury nie wrócą. Najczęściej będzie to lekarz weterynarii lub ludzie prowadzący ośrodki rehabilitacji dzikich zwierząt. Opieka nad tymi zwierzętami wymaga od nas dużego poświęcenia oraz zdobywania kolejnych zasobów wiedzy, bowiem młode jeleniowate są specyficzną grupą, która wymaga także specyficznego podejścia.
Zasady ogólne opieki nad młodymi dzikimi zwierzętami
W opiece nad młodymi, dzikimi przeżuwaczami oraz ogólnie nad młodymi, dzikimi zwierzętami istnieje kilka ogólnych zasad, których rygorystycznie powinniśmy się trzymać. Bez ich zachowania powrót zwierzęcia do natury jest niemożliwy, a celem rehabilitacji oraz leczenia dzikich zwierząt powinno być przywrócenie ich do stanu pozwalającego przetrwać w warunkach środowiska naturalnego. Podczas rozmowy ze znalazcą spróbujmy dowiedzieć się jak najwięcej:
- Jakiego gatunku jest zwierzę? – to pozwoli nam ustalić plan działania (pomieszczenie, jedzenie, odpowiednie urządzenia)
- Wiek – często wystarczy informacja o tym, jak ma ubarwione futro lub jakiej jest wielkości;
- Gdzie zostało znalezione? – na łące, polu, w lesie, przy drodze, moście;
- W jakich okolicznościach? – czy zostało znalezione samotne, czy obok martwej lub ledwo żywej matki, czy złapane przez domowego drapieżnika;
- W jakim jest stanie klinicznym? – czy krwawi, czy ma złamania, czy porusza wszystkimi kończynami, czy ma wypływy z naturalnych otworów ciała, czy ma rany
Przygotowanie miejsca na przyjęcie zwierzęcia
Po ustaleniu powyższych danych, powinniśmy ukierunkować swoje dalsze działanie w zakresie przygotowania miejsca na przyjęcie zwierzęcia. Także w tym przypadku istnieje kilka ważnych oraz uniwersalnych zasad, które należy zastosować:
- Pomieszczenie powinno być ciepłe,
- Ściółka czysta z materiału, jaki łatwo można wymienić w razie zabrudzenia,
- Dostęp do koców oraz ręczników,
- Należy ograniczyć możliwość kontaktu z człowiekiem poza porami karmienia oraz wymiany podłoża.
Kolejnym elementem jest zorganizowanie odpowiednich instrumentów, pokarmu oraz ewentualnych leków dla przyjmowanego zwierzęcia. Jeśli mówimy o młodych zwierzętach jeleniowatych, w tym wypadku na stanie warto mieć mleko kozie, krowie lub owcze, produkty mlekozastępcze, probiotyki, siarę, butelki ze smoczkiem dla dzieci, koce, ręczniki, pluszowe zabawki przypominające gatunek, z którym mamy do czynienia, a także watę, waciki i miski na wodę.
Ogólne wskazania dietetyczne dla młodych dzikich przeżuwaczy
Jaką dietę zastosujemy zależy od wieku zwierzęcia oraz gatunku. Pewne jest jednak to, że na początku swojego życia każdy jeleniowaty otrzymuje mleko matki, a zaraz po urodzeniu wypija siarę.
Pamiętajmy – mleko jeleniowatych zawiera 2 razy więcej białka oraz 2 – 4 razy więcej tłuszczu niż mleko krowie, dlatego należy uzupełniać niedobory wspomnianych elementów. Jeżeli mamy do czynienia z noworodkiem, wówczas bezwzględnie należy podać mu siarę.
Na podstawie doświadczeń brytyjskich siara krowia, kozia czy owcza powinna zostać dobrze przyjęta przez zwierzę. Dopiero po podaniu siary, startujemy z karmieniem mlekiem.
Jak przyrządzić mleko we właściwy sposób, aby zapewniało wszystkie niezbędne potrzeby zwierzęcia?
Należy dodać jedno jajo, 5 ml oleju rzepakowego lub innego roślinnego oraz małą łyżeczkę (do herbaty) 5% glukozy w proszku na 1 litr mleka. Taką mieszankę przygotowujemy codziennie świeżą. Bardzo młode zwierzęta należy masować w okolicy odbytu oraz na brzuchu po karmieniu. W tym celu można wykorzystać namoczony wacik i wykonujemy to, żeby zastąpić wylizywanie przez matkę, które stymuluje motorykę przewodu pokarmowego.
Zastosowanie mleka bez dodatków może doprowadzić do permanentnych biegunek oraz zaburzeń rozwoju i wzrostu, natomiast brak masażu do zatrzymania treści przewodu pokarmowego lub innych zaburzeń motoryki jelit.
Cielęta powinny być karmione stosunkowo często w zależności od wieku, a także odpowiednią objętością pokarm, która z kolei jest zależna od gatunku.
Wiek |
Częstotliwość karmienia |
Objętość |
0 – 1 tygodnia |
Co 2 godziny |
20 – 40 ml |
1 – 2 tygodni |
Co 2 – 3 godziny |
40 – 80 ml |
2 – 3 tygodni |
Co 3 – 4 godziny |
80 – 120 ml |
3 – 4 tygodni |
Co 4 godziny |
120 – 200 ml |
4 – 7 tygodni |
4 – 5 karmień na dobę |
200 – 500 ml |
7 – 12 tygodni |
3 – 4 karmienia na dobę (powoli zaczynamy przechodzić na pokarm stały) |
500 ml |
4 – 7 miesiąca |
Raz dziennie (kontynuujemy przechodzenie na pokarm stały) |
500 ml |
Tab. Ogólne wskazówki do żywienia młodych dzikich przeżuwaczy
Autor: Lek. wet. Kacper Kowalczyk
Przychodnia weterynaryjna szpital zwierząt egzotycznych „Oaza” Warszawa
Bibliografia
-
- Kossak S., 1981: Hand-rearing and care of a group of roe-deer. Acta theriol., 26, 11: 207—218.
- Krzywinski A., Krzywinska K., Kisza J., Roskosz A., Kruk A., 1980: Milk composition, lactation and the artificial rearing of red deer. Acta theriol., 25, 27: 341—347.
- Mullineaux E., Keeble E., 2016: BSAVA Manual of Wildlife Casualties 2nd edition