Objawy wścieklizny u psa 

Wścieklizna, choroba niebezpieczna niczym niewidzialny zabójca. Mimo, że jest bardzo dobrze rozpozna, w dalszym ciągu pozostaje chorobą nie uleczalną, a jedynym orężem w walce z nią są szczepienia. Nie dziwi więc fakt, że są obowiązkowe.

Jest to zoonoza o zasięgu globalnym co oznacza, że występuje na wszystkich kontynentach w niemal 150 krajach, śmiertelnie niebezpieczna zarówno dla zwierząt jak i dla ludzi. Nosicielami patogenu w największym stopniu są lisy, psy/ koty a także nietoperze.

Prezentujemy najważniejsze informacje o najgroźniejszej zoonzie na świecie.

Wścieklizna – co wiemy o tej chorobie? 

Wścieklizna (z łac. rabies) jest śmiertelną i bardzo zakaźną chorobą atakującą układ nerwowy i wywołującą zapalenie opon mózgowych. Jej przebieg jest ostry, a okres inkubacji wirusa wynosi u psów średnio od 7 do 150 dni. Najczęściej jednak od zarażenia do objawów mija około miesiąca.

Ilość przypadków wścieklizny u ludzi jest monitorowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i choć to smutne rekordy, każdego roku w przebiegu tej choroby umiera między 30 a 70 tyś. ludzi pogryzionych przez zarażone zwierzę. Im kraj mniej rozwinięty tym te statystyki są wyższe. W tych rekordach dużą część zajmują zgony wśród dzieci do 15 roku życia, głównie w Azji, Afryce i Ameryce Środkowej.

W Kanadzie, Ameryce i Europie notuje się niewiele przypadków zachorowań na wściekliznę u psów co jest związane w dużej mierze z dużym odsetkiem szczepień, nie tylko psów ale i zwierząt gospodarskich oraz lisów. Tym sposobem opanowano liczebność zwierząt podatnych na zarażenie i rozprzestrzenianie choroby. Ponadto w Polsce, każdy przypadek wścieklizny musi być zgłoszony odpowiednim służbom, warto mieć na uwadze, że rezerwuarem wścieklizny są dzikie zwierzęta – w Polsce jest to lis rudy.

W żadnym wypadku, choroby tej nie wolno lekceważyć, gdyż jej śmiertelność wynosi 100%.

Wścieklizna – jak przenosi się patogen? 

Wirus wścieklizny (z rodzaju Lyssawirus) przenosi się z chorego zwierzęcia na psa najczęściej w wyniku pogryzienia, najwiecej jest go w ślinie. Co ważne, wirus musi się przedostać do rany, spojówki, przez błonę śluzową (kontakt chorej śliny ze zdrową skórą nie spowoduje zarażenia). Epizodycznie, może dojść do zarażenia poprzez wdychanie odchodów chorych nietoperzy lub wskutek przeszczepu narządów pochodzących od zarażonego zwierzęcia.

W kolejnym kroku, wirus przenosi się wzdłuż włókien nerwowych z miejsca pogryzienia do centralnego układu nerwowego, gdzie wywołuje zapalenie tkanki nerwowej i szerzy się stamtąd rozlewając wzdłuż wszystkich włókien nerwowych.

Tempo rozprzestrzeniania się choroby oraz wystąpienia objawów zależy m.in. od:

• zjadliwości wirusa,

• umiejscowienia rany, ponieważ rany znajdujące się bliżej ośrodkowego układu nerwowego jak np. głowa spowodują szybsze zakażenie,

• ilość wirusa w ślinie,

• rozległości rany,

• odporności organizmu, w sensie ogólnego stanu zdrowia psa.

Objawy kliniczne wścieklizny 

Wyróżnia się trzy stadia choroby i są to: stadium zwiastunowe, stadium szałowe oraz stadium porażenne, lub też, mówi się o dwóch klinicznych formach wścieklizny: gwałtownej (szałowej) i cichej (porażennej).

Choroba trwa około 10 dni od pojawienia się pierwszych symptomów jakimi są gorączka, zmiany w zachowaniu jak nerwowość czy niepokój, płochliwość, izolowanie się od domowników, chowanie, lizanie rany. Są to symptomy które (jeśli nie wiemy, że mogło dojść do pogryzienia przez dzikie zwierzę) mogą nas nie zaniepokoić wystarczająco. W pierwszej fazie charakterystycznym objawem są rozszerzone źrenice oraz możliwy jest zez.

Następnie, w kolejnej fazie pies stanie się nadpobudliwy, nerwowy a finalnie agresywny. Objawom towarzyszy brak koordynacji ruchowej lub zaburzona orientacja, wycie, uciekanie, halucynacje i amok. Zwierzę będzie silnie reagować na ostre światło i głośne dźwięki. Trwać to może kilka dni nawet do tygodnia.

Ostatnie stadium, to porażenie układu nerwowego wskutek czego zaobserwujemy szczękościsk i problemy z przełykaniem i oddychaniem a także nadmierne ślinienie, drgawki. Agonia w przebiegu niewydolności układu oddechowego trwa do 4 dni, po czym pies umiera. Najczęściej wcześniej dokonywana jest eutanazja.

Pomimo tak wielu nieswoistych objawów rozpoznania dokonuje się w oparciu o badania laboratoryjne metodą immunofluorescencji (FAT) oraz testy izolacji wirusa. Potwierdzenie przypadku wścieklizny dokonywane jest wyłącznie na podstawie badania mózgu w trakcie sekcji zwłok psa.

Redakcja – Zachir i Aisha