Odma opłucnowa

Do nieprawidłowego nagromadzenia powietrza w klatce piersiowej dochodzi najczęściej na skutek wypadków drogowych lub pogryzień przez większe zwierzę. Odma prężna powstaje, kiedy powietrze z zewnątrz dostanie się do jamy opłucnej i nie może się swobodnie wydostać. Może do tego dojść przez ścianę klatki piersiowej (otwarta odma opłucnowa) lub poprzez przebicie miąższu płucnego (zamknięta odma opłucnowa); prowadzi to do zagrażającego życiu zwiększenia ciśnienia w klatce piersiowej. Zwierzęta wykazują nasiloną duszność, na zdjęciu rentgenowskim widać serce powyżej mostka.

Uwaga!
Zdjęcie rentgenowskie należy wykonywać bardzo ostrożnie, ponieważ stres wzmaga duszności!

Lżejsze przypadki nie wymagają leczenia, zwierzę powinno jednak zawsze być pod obserwacją, a w przypadku pogorszenia oddychania natychmiast zostać przywiezione do lecznicy. W przypadku nasilonych duszności wykonujemy torakocentezę.

• W tym celu potrzebujemy strzykawkę o pojemności 10 ml z nałożoną żółtą igłą, środek do dezynfekcji oraz gazik.
• Pacjenta kładziemy na brzuchu.
• Odliczamy, zaczynając od łuku żebrowego VII i VIII przestrzeń międzyżebrową. Golimy i dezynfekujemy każdą stronę.
• Igłę wprowadzamy najpierw pionowo dość głęboko w powłoki między VII lub VIII przestrzeń międzyżebrową, aż koniec igły przedostanie się przez skórę. Następnie ostrożnie przekręcamy w kierunku doogonowym i powoli wsuwamy.
• Podczas aspiracji (powinna iść lekko) strzykawka napełnia się powietrzem. Jeżeli do wężyka przyłączymy kranik trójdrożny, będziemy mogli wielokrotnie napełniać i opróżniać strzykawkę, przy czym co jakiś czas będziemy zamykać kranik. W ten sposób wytworzymy tam znowu podciśnienie.
• Igłę wyciągamy, trzymając za stożek przy nałożonej strzykawce. W miejscu punkcji przyciskamy gazik.
• Dzięki temu, że zapadnięte płuco się rozpręży, pacjent może lepiej oddychać i jest w na tyle stabilnym stanie, że można go skierować na dalsze leczenie (drenaż opłucnej lub operację). W niektórych przypadkach wystarcza jednorazowa aspiracja powietrza z jamy opłucnej i dzięki zlepom opłucnej nie dojdzie do odmy opłucnej.

Szczególny przypadek: duszności u ptaków

Zanim wyjmiemy z klatki zestresowane i osłabione zwierzę, poinformujmy właściciela o tym, że związany z tym niepokój może pogorszyć stan zwierzęcia.

• Po przeprowadzeniu wywiadu przygotowujemy wszystko, co wydaje się potrzebne, żeby samo badanie trwało jak najkrócej.
• Jeżeli widzimy, że zwierzę bardzo się denerwuje, lepiej przerwać badanie. Zwracamy szczególną uwagę na odpowiednie jego wykonywanie. Do większości komplikacji podczas badań dochodzi przy zbyt mocnym ucisku na mostek i narządy wewnętrzne. Przede wszystkim w przypadku papug zaleca sie popryskać je bezpośrednio po włożeniu do klatki wodą o temperaturze pokojowej ze spryskiwacza do kwiatów.
• Pacjentów w stanie krytycznym umieszczamy na krótki czas w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu.

Autorzy:

Anja Damm, Dirk Zinsen

Artykuł jest fragmentem książki „Techniki pracy w lecznicy małych zwierząt”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2016.