Świąd – różne przyczyny problemów skórnych u kotów

Alergia to choroba cywilizacyjna, której ofiarami padają nie tylko ludzie czy psy. Do poradni weterynaryjnych często trafiają zaniepokojeni opiekunowie, których koty w krótkim czasie doprowadziły swoje ciało do pożałowania godnego stanu. Rany, krwawe strzępy skóry i wtórne zakażenia to efekt reakcji na silny świąd towarzyszący chorobom dermatologicznym.  W dzisiejszym materiale omówimy najczęściej diagnozowane choroby skórne u kotów.

Zdjęcie ilustracyjne Adobe Stock

Choroby skórne u kotów – proces diagnostyczny

Pierwszym objawem, który powinien wzbudzić czujność u opiekuna kota jest świąd.

Już na wstępie pragniemy dokonać istotnego rozdzielenia między drapaniem a świądem. Drapiemy się wszyscy: ludzie i zwierzęta. I jeśli swędzenie nie doprowadza do naruszenia powłoki skóry lub nie występują jednocześnie inne symptomy (pokrzywka, zaczerwienienia, gorączka, nerwowość, wykwity itp.), nie ma powodu do obaw.

Problem pojawia się, gdy w zachowaniu kota pojawia się wyraźna zmiana: oznaki rozdrażnienia, nerwowość, uporczywe drapanie prowadzące do uszkodzenia naskórka.

Taka sytuacja wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Do postawienia prawidłowej diagnozy niezbędny jest wywiad z opiekunem kota. W przypadku świądu powodem może być alergia lub inna choroba: pasożytnicza, bakteryjna, grzybiczna.

Jakie czynniki mają wpływ na proces diagnostyczny?

• wiek kota
• sposób spędzania czasu: kot wychodzący czy niewychodzący z domu
• stan zdrowia
• przebyte choroby
• stosowanie się do kalendarza szczepień i harmonogramu odrobaczania
• dieta
• stan zdrowia innych zwierząt w domu
• częstotliwość i sezonowość występowania objawów
• rasa kota

Prawdopodobne przyczyny świądu u kota

• APZS (alergiczne pchle zapalenie skóry)
• Alergia pokarmowa
• Alergia na czynniki środowiskowe
• Choroby grzybiczne

Alergia pokarmowa i środowiskowa

Alergia to nadmierna i niewłaściwa odpowiedź układu immunologicznego na składnik z otoczenia. Czynnikiem alergizującym mogą być pyłki traw, pleśń, kurz, białko śliny pchły lub jeden ze składników karmy dla kota (konserwanty, barwniki itp.)

Jednym z najczęstszych objawów uczulenia u kota jest świąd.

Objawy nadwrażliwości pokarmowej i alergii na czynniki środowiskowe mogą być do siebie podobne. Dlatego staranny wywiad z opiekunem kota jest podstawą sukcesu w prawidłowym postawieniu diagnozy.

Jeśli niepokojące objawy chorobowe pojawiają się u kota niezależnie od pór roku, można przyjąć wstępną hipotezę, że przyczyną jest składnik pożywienia. Następnym krokiem jest przeprowadzenie prób dietetycznych zgodnie ze wskazówkami lekarza weterynarii.

Diagnozowanie alergii pokarmowej u kota oraz proces leczenia jest prawdziwym wyzwaniem dla opiekunów kotów. Tylko ścisła współpraca z lekarzem weterynarii i stosowanie się do zaleceń mogą przynieść odpowiedź, który ze składników karmy alergizuje kota.

Proces leczenia nadwrażliwości pokarmowej przeważnie trwa kilka miesięcy i przez ten czas należy konsekwentnie przestrzegać wskazówek dietetycznych specjalisty żywienia.

Rozpoznanie problemu najczęściej rozpoczyna się od obserwacji kota i odpowiedzi na kilka pytań:

• W jakim okresie kot wykazuje zwiększony świąd? Latem, zimą, a może bez wskazania konkretnej pory roku?
• Jaką karmą kot jest karmiony? Suchą, mokrą, czy były zmiany karmy i kiedy?
• Czy kot narażony był na kontakt ze środkami ochrony roślin w ogrodzie, z chemią domową?
• Czy przyjmował w ostatnim czasie lekarstwa?
• Czy inne zwierzęta w domu manifestują podobne objawy?

Alergia pokarmowa pojawia się u kotów w każdym wieku i niezależnie od rasy.

Grzybice – dermatofitozy

Dermatofitozy, czyli infekcje skórne wywołane przez grzyby (Microsporum, Trichophyton, Epidrmophyton) nie występują często. Częstotliwość występowania grzybic u kotów ocenia się na 2 do 10% przypadków problemów dermatologicznych u kotów.

Objawy dermatofitozy u kotów:

• wyłysienia w kształcie koła
• przerzedzenie włosia
• świąd
• rumień
• łuskowata skóra
• strupy
• zrogowacenie naskórka
• połamane włosie
• prosówkowe zapalenie skóry

Infekcje grzybiczne dotykają przede wszystkim koty o osłabionym systemie immunologicznym (młode, wiekowe, schorowane).

Ektopasożyty

Jedną z prawdopodobnych przyczyn świądu u kota może być obecność pasożytów zewnętrznych w otoczeniu zwierzęcia.

Jakie pasożyty wywołują świąd u kota?

Do najbardziej rozpowszechnionych ektopasożytów u zwierząt należą pchły. Poświęcimy im osobny rozdział, gdyż zagrożenia płynące z inwazji pcheł mogą przybrać wielorakie kierunki.

Inne pasożyty dokonujące inwazji na koty to:

• wszy i wszoły
• świerzbowiec drążący i uszny
• nużeńce
• łupież wędrujący

Potwierdzenie lub wykluczenie obecności wyżej wymienionych pasożytów u kota polega na zebraniu zeskrobin z powierzchni skóry zwierzęcia, pobraniu próbek włosia lub resztek biologicznych. W przypadku stwierdzenia inwazji pasożytow, dalsza część leczenia polega na podaniu kotu preparatów przeciwpasożytniczych.

APZS – atopowe pchle zapalenie skóry

Inwazja pcheł może być przyczyną wielu problemów dermatologicznych u kotów, lecz nie tylko skórnych. Pchły mogą być wektorem innego pasożyta, tasiemca psiego, który wykorzystuje owada do infestacji organizmu kota.

Pchły należą do najbardziej powszechnych pasożytów u zwierząt. Zasięgiem występowania obejmują wszystkie kontynenty, a żywicielami mogą być wszystkie kręgowce.

Wśród opiekunów kotów panuje przekonanie, iż koty niewychodzące nie są narażone na inwazję pcheł. Nic bardziej mylnego!

Koty niewychodzące również padają ofiarą pcheł. Owada do domu może przynieść opiekun od sąsiada, na spodniach, z piwnicy lub ze śmietnika.

Ukąszenie pchły może wywołać ostry świąd, gdy kot jest uczulony na białko ze śliny pchły.

Atopowe pchle zapalenia skóry – objawy

• ostry świąd, często prowadzący do samookaleczenia
• stany zapalne skóry i nadkażenie wywołane infekcjami o podłożu bakteryjnym lub grzybicznym
• drobne grudki wyczuwalne na skórze kota
• zmiany w nastroju kota: rozdrażnienie, nerwowość, apatia, spadek nastroju, brak apetytu, gorączka, wylizywanie skóry

Jak wyleczyć APZS?

Poprawa stanu zdrowia kota pojawi się wraz z usunięciem przyczyny APZS, czyli z wyeliminowaniem pasożyta z otoczenia kota.

Należy pamiętać, że każdy kot powinien być otoczony profilaktyką przeciw pchłom, niezależnie od tego czy opuszcza dom, czy nie.