Świerzb uszny i drążący u kota – jak rozpoznać chorobę?

Świerzb u kota to choroba pasożytnicza o wysokim współczynniku zarażania. Wystarczy bowiem przelotny kontakt zwierzęcia z chorym osobnikiem, by zarazić się świerzbowcem. Wbrew obiegowej opinii, świerzbowiec atakuje nie tylko bezdomne czy wolnożyjące, zaniedbane koty – to również przypadłość, która może dotknąć zadbane zwierzęta żyjące wśród opiekujących się nimi starannie ludzi. Zapraszamy do lektury materiału, w którym wyjaśnimy, jak rozpoznać zagrożenia związane z tą chorobą pasożytniczą.

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Świerzbowiec u kota – rodzaje choroby pasożytniczej

Świerzbowiec jest powszechnie występującym na świecie, niewielkich rozmiarów pasożytniczym pajęczakiem z rzędu roztoczy. W naturze występuje kilka rodzajów tego pasożyta: psi, koci, ludzki czy bydlęcy.

Świerzbowiec bytuje na skórze lub tuż pod jej powierzchnią, ryjąc korytarze w jej tkankach. Żywi się zniszczonym naskórkiem i wysiękiem ze skóry. Nazwa choroby, świerzb, pochodzi od świądu, jaki pasożyt prowokuje swą aktywnością. W przypadku kotów, świerzbowiec występuje w dwóch odmianach: drążącej i usznej.

Świerzbowiec drążący u kota Notoedres cati

Świerzbowiec drążący u kota bytuje na skórze swojego żywiciela, kota. Pajęczak ryje w tkance naskórka korytarze, w których samica pasożyta składa jaja. Aktywność świerzbowca na skórze i pod jej powierzchnią wywołuje bolesny i drażniący świąd. Pasożyt drążąc tunele w naskórku żywi się spowodowanym przez siebie wysiękiem ropnym i zniszczoną tkanką.

Świerzbowiec drążący jest chorobą silnie zaraźliwą. Ofiarą pasożyta padają młode osobniki i starsze zwierzęta. Człowiek rzadko zaraża się świerzbowcem drążącym.

Objawy świerzbu drążącego

Wczesnymi objawami świerzbu drążącego są:

• miejscowe wyłysienia na skórze
• zaczerwienienia skóry na obszarze głowy (końcówki małżowin usznych i pysk)

Koty zaatakowane przez świerzbowca silnie się drapią i wylizują swędzące miejsca. W ten sposób przenoszą same pasożyta na pozostałe obszary skóry.

Nieleczony świerzb drążący może zająć znaczne połacie ciała kota, a u słabszych osobników doprowadzić do śmierci.

Świerzbowiec uszny u kota Otodectes cynotis – objawy

Charakterystycznymi objawami świerzbowca usznego są:

• silny świąd obejmujący początkowo okolice głowy i uszu
• miejscowe wyłysienia
• nerwowe, kompulsywne wydrapywanie i wylizywanie skóry
• zmiany w zachowaniu – agresja, nerwowość, apatia
• ocieranie się głową o wystające przedmioty
• wydzielina z uszu
• chorobowo zmienione połacie skóry
• zaczerwienienia
• strupy
• łuszcząca się skóra
• zgrubienie, marszczenie naskórka
• infekcje i zmiany dermatologiczne całego ciała
• utrata słuchu

Cykl życiowy świerzbowca

Cykl rozwojowy ektopasożyta trwa około dwóch, trzech tygodni. Najpierw dorosłe osobniki świerzbowca kopulują na powierzchni skóry, a następnie samica (Notoedres cati) w wydrążonych w naskórku tunelach składa jaja.

Po kilku dniach z jaj wykluwają się larwy. Larwy żywią się szczątkami naskórka i wysiękiem powstałym w skutek aktywności pasożyta w skórze.

W ciągu kilku następnych dni następuje wylinka i larwy przekształcają się w nimfy, które z kolej po następnej przemianie przeobrażają się w postacie dorosłe.

Długość życia świerzbowca trwa trzy do czterech tygodni.

Pasożyt drążący Notoedres cati ma tendencje do grupowania się, tworząc małe gniazda. Inwazja pajęczaka rozpoczyna się od uszu, by następnie rozprzestrzeniać się na resztę ciała.

Świerzbowiec drążący atakuje wyłącznie koty, natomiast świerzbowiec uszny może występować u psów, kotów, lisów lub królików.

Świerzbowiec uszny Otodectes cynotis bytuje w przewodach słuchowych zwierzęcia. Pasożyta można zaobserwować gołym okiem. Przypomina małe, ruchome punkty na skórze uszu. Typowym symptomem otodektozy jest brązowa, woskowa, bezwonna wydzielina. W przypadku wtórnego nadkażenia, wydzielina może posiadać przykry zapach związany z postępującą infekcją dermatologiczną: bakteryjną, wirusową lub grzybiczną.

Świerzbowiec uszny wywołuje swą aktywnością znaczny dyskomfort u zaatakowanego zwierzęcia.

Diagnostyka i leczenie świerzbu u kota

Lekarz weterynarii w celu postawienia diagnozy pobiera próbki zmienionej chorobowo skóry. Materiał biologiczny poddawany jest badaniom laboratoryjnym.

Leczenie dermatozy polega na eliminacji ektopasożyta i zniwelowaniu skutków jego działalności. Oprócz aplikacji środków bójczych dla pasożyta, może być konieczne podanie antybiotyków.

W zależności od nasilenia objawów choroby, leczenie może trwać do kilku miesięcy.