Wyważona interakcja z otoczeniem

Fot. Marek Lorenowicz

Z dr. n. wet. Marcinem Bojarskim, prezesem Stowarzyszenia Śląska Poliklinika Weterynaryjna, rozmawia Michał Chojnacki

W ubiegłym roku Śląska Poliklinika Weterynaryjna uruchomiła stronę internetową profesjonalna-weterynaria.pl. Skąd pomysł na takie działanie?

Nowe formy działalności medialnej Polikliniki tak naprawdę stanowią reakcję na zmiany, jakie obserwujemy w naszym otoczeniu. W wielu rozmowach z lekarzami, także zrzeszonymi w Poliklinice, pojawiał się wątek dotyczący małej czytelności i chaosu w informacjach dotyczących świadczenia usług weterynaryjnych, ich zakresu, możliwości konsultacji. Właśnie te okoliczności, w połączeniu z nierzadko niską świadomością właścicieli na temat zdrowia i pielęgnacji podopiecznych oraz oczekiwaniami typu „szybko, wszystko i w promocji”, często prowadzą do frustracji zarówno lekarza, jak i klienta, szczególnie gdy nieporozumienia dotyczą spodziewanego rezultatu terapii. Wynikają one z nieporozumień w kwestii diagnostyki, formy terapii, a co najważniejsze – rezultatów leczenia.

Pierwszym etapem działań było utworzenie w ubiegłym roku strony profesjonalna-weterynaria.pl, której zadaniem jest ułatwić dotarcie do informacji o lekarzach specjalistach – członkach naszego stowarzyszenia. Praca nad portalem zwróciła naszą uwagę na nie do końca docenianą kwestię edukacji właścicieli i opiekunów zwierząt w zakresie relacji człowiek – zwierzę oraz roli lekarza weterynarii.

Jak istotny jest to problem?

Patrząc z perspektywy gabinetu, dostrzegamy potrzebę kształtowania postaw klienta i budowania świadomości wyczulonej na kwestie dobrostanu jego podopiecznych. Ważne jest, aby właściciel jako klient był zorientowany w kwestii swoich oczekiwań wobec standardów usługi weterynaryjnej. Właściciel jest pierwszym i często jedynym recenzentem naszych działań, stąd jego zrozumienie złożoności problemów dotyczących stanu zdrowia i choroby często decyduje o opiniach na temat lekarzy i ich postępowaniu. Zależy nam, by właściciele potrafili spojrzeć na swoje zwierzęta bardziej „profesjonalnie”, pod kątem ich potrzeb zdrowotnych, by zachowywali czujność wobec pewnych symptomów oraz poprawnie interpretowali niektóre zachowania swoich podopiecznych. Dzięki temu współpraca z lekarzem weterynarii będzie bardziej owocna, a opieka nad czworonożnym przyjacielem satysfakcjonująca. Te oczekiwania są podstawą akcji społecznościowej „Zostań Doktorem Dolittle”, skierowanej głównie do dzieci, które często są bezpośrednimi opiekunami zwierząt, a niestety zakres informacji, jakie na ich temat mają, bywa ubogi. W efekcie prowadzi to do sytuacji, które nie powinny mieć miejsca, np. wypadków pogryzień, których można uniknąć, mając pewien zasób wiedzy. Stąd wśród tematów spotkań znalazły się m.in.: moje pierwsze zwierzę, kim jest weterynarz, zagadnienia związane z behawioryzmem zwierząt dzikich i domowych, wakacje ze zwierzętami.

W jaki sposób zostać więc dr. Dolittle?

Nasza akcja realizowana jest obecnie w 10 szkołach podstawowych w Siemianowicach Śląskich. Dzieci z klas Piątych i szóstych w ciągu 10 miesięcy uczestniczyć będą w spotkaniach z naszym zespołem. Tematyka spotkań związana będzie z weterynarią. Zajęcia prowadzą dr Marta Likus i tech. wet. Aleksandra Sadurska. Program realizowany jest pod patronatem Śląskiej Polikliniki Weterynaryjnej i oprócz oczywistych treści wiążących się z hasłem weterynaria zawiera elementy preorientacji zawodowej czy higieny żywności.

Takie tematy trzeba poruszać. Podczas pierwszych spotkań zaskoczeniem dla nas było, że odpowiedź na proste z pozoru pytanie, np. skąd bierze się mleko, może sprawić dzieciom tak duże problemy. A to tylko początek. Do zastanowienia zmuszają także wiadomości, co zrobić, gdy podrapie nas kot, jak unikać agresji zwierząt, dlaczego nie zabierać małych zajączków znalezionych w trawie czy piskląt, które uczą się latać. Wydaje się ważne, by człowiek na pewnym etapie, oprócz umiejętności korzystania ze wszystkich dobrodziejstw cywilizacji, potrafił także zrozumieć swoje miejsce w świecie przyrody.

Jednocześnie muszę przyznać, że zaskoczył nas entuzjazm i chęć współpracy ze strony szkół. Po pierwszym spotkaniu z ich dyrektorami mieliśmy od razu propozycje rozpoczęcia zajęć.

Jak tego rodzaju edukacja może przełożyć się na jakość pracy lekarzy weterynarii?

Przyjęliśmy założenie, że ze swej strony oferujemy doświadczenie, wiedzę i informacje. O tym, jak zostaną one wykorzystane i które elementy będą użyteczne w przyszłości, zadecydują odbiorcy – małoletni opiekunowie zwierząt. Chcemy, by nasz przekaz budował wizerunek lekarza weterynarii profesjonalisty, do którego zwracamy się nie tylko w przypadku choroby, ale który jest w stanie pomóc także w kwestiach zaburzeń behawioralnych, dietetyki, szeroko rozumianej profilaktyki, a nawet w kwestiach porad związanych z zakupem zwierzęcia. To lekarze i lecznice powinny być źródłem wiedzy związanej z prawidłową opieką nad zwierzętami. Nie zastąpią go internetowe fora czy informacje z reklam. Warunkiem powodzenia jest profesjonalizm i najwyższe kompetencje lekarzy – w tym miejscu działania Polikliniki dotyczące edukacji lekarzy i właścicieli znajdują punkt wspólny.

Jakich działań związanych z edukacją lekarzy możemy się spodziewać?

Dopełnieniem naszego programu jest oferta szkoleń dla lekarzy weterynarii, których celem jest podnoszenie kwalifikacji i pogłębianie kompetencji. Na rok 2015 zaplanowaliśmy zajęcia z zakresu: dermatologii, stomatologii, ortopedii, okulistyki, kardiologii, ultrasonografii, neurologii i medycyny regeneracyjnej. Tak jak dotychczas, celem naszych szkoleń jest praktyczna nauka i poznawanie standardów dobrej praktyki weterynaryjnej. Cieszę się z udziału w naszych spotkaniach znanych praktyków i prelegentów, m.in.: dr hab. Iwony Taszkun, prof. Andrzeja Pomianowskiego, dr. Janusza Bieżyńskiego, dr Anny Kosiec-Tworus, dr Szaluś-Jordanow.

Mamy nadzieję, że szkolenia pokazujące pełne spektrum praktycznych działań weterynaryjnych staną się także natchnieniem dla młodych lekarzy i absolwentów szukających pomysłu na siebie i swoją obecność w weterynaryjnym świecie. Od początku wspólnego działania w Poliklinice mamy przekonanie, że narzekanie do niczego nie prowadzi, odpowiedzią na problem musi być działanie. Teraz do działania zachęcamy szerokie kręgi lekarzy.

Fot. Marek Lorenowicz

W październiku odbyło się szkolenie Polikliniki z zakresu emergency. Dlaczego wybrano akurat taki temat?

Codzienna praktyka całodobowej kliniki w Katowicach, którą kieruję, oraz doświadczenia kolegów z Polikliniki wskazują, że w nagłych przypadkach, które mają charakter gwałtowny, niespodziewany, kiedy wymagana jest szybka interwencja, nie ma czasu na zastanawianie się i rozważania. W tych sytuacjach ważna jest nie tylko wiedza lekarza, nie tylko sprzęt, ale także forma organizacji gabinetu i praca zespołu. Medycyna ratunkowa była tematem XIV Śląskich Warsztatów Diagnostycznych w roku 2013.

To wtedy wiadomościami praktycznymi z tego zakresu podzielił się z nami Sergio Serrano, który wskazał nam różnice w funkcjonowaniu praktyki typu klinika nagłych przypadków i standardowego świadczenia usług w formie gabinetowej.

Na czym ta różnica polega?

Przede wszystkim to zupełnie inne tempo zdarzeń niż w trakcie standardowych konsultacji w gabinecie. W naprawdę kryzysowych stanach wszystkie czynności limituje czas. Według algorytmów kwalifikacja, czy rzeczywiście mamy do czynienia ze stanem nagłym, trwa pół minuty. W przypadku stwierdzenia zaburzeń dalsze badanie prowadzone jest równocześnie z czynnościami leczniczymi. Ważne aby mieć wypracowany model postępowania z właścicielami, którzy często są równie przerażeni jak ich podopieczni.

Musimy mieć miejsce, zorganizowane, przystosowane, w gotowości. Dzięki temu istnieje możliwość szybkiego i skutecznego działania. W nagłych przypadkach nie ma czasu na chodzenie po gabinecie i szukanie narzędzi czy leków. Prelekcje dr Emily Thomas oraz dr. Rafała Boronia dotyczące stosowanych w ich codziennej praktyce kliniki emergency, sprawdzonych sposobów postępowania przybliżyły nam sposoby oceny i stabilizacji stanu pacjenta. Duża frekwencja i dobry odbiór, a przede wszystkim duża ilość nowych wiadomości praktycznych skłaniają nas do organizacji kolejnych spotkań z tego zakresu w roku 2015.

Kolejne szkolenia emergency w przyszłym roku. W tym czeka nas jednak jeszcze jedno duże wydarzenie współorganizowane przez Poliklinikę – konferencja w Łodzi. Czego się spodziewać?

W Łodzi główną atrakcją będzie oczywiście przyjazd profesora Donalda Thralla, którego nikomu nie trzeba przedstawiać. Warto zwrócić też uwagę na wykład dr Agnieszki Pietsch-Fulbiszewskiej, dotyczący zastosowań badania dopplerowskiego w praktyce weterynaryjnej. Praktyków zainteresuje prelekcja profesora Andrzeja Pomianowskiego, który na przykładzie diagnostyki przypadków jamistości rdzenia zaprezentuje nowe możliwości obrazowania struktur układu nerwowego.

Każda technika badań diagnostyki obrazowej wymaga odpowiedniej kwalifikacji pacjenta, stąd konieczne jest rozeznanie w możliwościach i ograniczeniach diagnostycznych, które decydują o możliwościach uzyskania satysfakcjonującego wyniku. W przypadkach badań MRI czy TK dodatkowo uwzględnić trzeba stan pacjenta i możliwość sedacji lub znieczulenia. Prezentując tematy związane z diagnostyką rezonansu magnetycznego czy tomografii, coraz szerzej dostępnych dla ogółu lekarzy, chcemy, aby środowisko było przygotowane na to, co nadchodzi.

Oczkiem w głowie Polikliniki pozostają oczywiście Śląskie Warsztaty Diagnostyczne w Wiśle. W tym roku odbędzie się ich szesnasta edycja. Jaki kształt przyjmą?

Pod hasłem „Kocie klimaty w diagnostyce i terapii” zaplanowaliśmy spotkanie poświęcone zagadnieniom medycyny kotów. Wykład i praktyczne zajęcia dotyczące operacji ortopedycznych poprowadzi dr Eva Schnabl Dip. ECVS z Uniwersytetu Weterynaryjnego w Wiedniu. Zagadnienia z zakresu chorób wewnętrznych i endokrynologii przedstawi prof. Roman Lechowski. Warsztaty okulistyczne i prelekcję dotyczącą schorzeń narządu wzroku poprowadzi prof. Zdzisław Kiełbowicz. Z aspektami chorób zakaźnych kotów, które w swoim postępowaniu powinien uwzględnić chirurg, zapozna nas prof. Tadeusz Frymus. W sesji praktyków zagadnienia związane z terapią chirurgiczną przybliży prof. Piotr Silmanowicz. Paletę „kocich” zagadnień uzupełnią wykłady poświęcone kardiologii, diagnostyce obrazowej, zastosowaniu techniki laserowej w chirurgii. Termin XVI Warsztatów Diagnostycznych to 13 – 15 marca 2015 r., tradycyjnie spotykamy się w Wiśle w Hotelu Stok. Program spotkania jest już dostępny na stronie www.poliwet.eu.

Fot. Marek Lorenowicz

Konferencja w Wiśle zmieniła się kilka lat temu, m.in. poprzez inne rozłożenie akcentów tematycznych. Skąd ta modyfikacja? Czy tak już zostanie?

Trudno mówić o radykalnych zmianach – to raczej ewolucja. Punktem wyjścia zawsze są oczekiwania członków Polikliniki. Od kilku lat warsztaty diagnostyczne organizowane są w formie konferencji tematycznej, na której grono uznanych prelegentów przedstawia spojrzenie na problem przez pryzmat różnych dyscyplin klinicznych. Śląskie Warsztaty Diagnostyczne w Wiśle to trzy dni prelekcji oraz wspólnych spotkań, rozmów, wymiany spostrzeżeń w szerokim gronie praktyków.

Poliklinika powstała i funkcjonuje z powodu potrzeb, jakie sygnalizował każdy z jej członków. Kształt i zakres działań Polikliniki stanowią poniekąd emanację naszych aspiracji i dążeń. Spoglądając  wstecz, można powiedzieć, że minął już czas, kiedy słuchaliśmy samych siebie. Dziś możemy liczyć na merytoryczne wsparcie ze strony naszej Rady Naukowej, której przewodniczy prof. dr  hab. Krzysztof Kostro, oraz pomoc  naszych wieloletnich wypróbowanych patronów. Od lat współpracujemy z lekarzami praktykami z całego kraju w ramach PSLWMZ oraz Śląską Izbą Weterynaryjną, wobec czego uważam, że tylko szerokie współdziałanie jest w stanie pozytywnie zmieniać naszą weterynaryjną rzeczywistość. Można powiedzieć, że słuchaliśmy sami siebie. Dziś wiemy, że dobre funkcjonowanie to wyważona interakcja z otoczeniem. Otwieramy nasze zasoby doświadczenia i wiedzy dla lekarzy i właścicieli ku wspólnemu pożytkowi.

Być jak doktor Dolittle
W 10 szkołach podstawowych w Siemianowicach Śląskich realizowany jest pilotażowy program edukacyjny dla dzieci. Uczniowie klas piątych i szóstych w ciągu 10 miesięcy uczestniczyć będą w spotkaniach tematycznie związanych z weterynarią. Prowadzi je zespół Śląskiej Polikliniki Weterynaryjnej w skladzie: dr Marta Likus i tech. wet. Aleksandra Sadurska.