Czy jesteś profesjonalistą?

Niektóre treści i reklamy zawarte na tej stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów związanych z weterynarią

Przechodząc do witryny www.weterynarianews.pl zaznaczając – Tak, JESTEM PROFESJONALISTĄ oświadczam,że jestem świadoma/świadomy, iż niektóre z komunikatów reklamowych i treści na stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów, oraz jestem osobą posiadającą wykształcenie medyczne lub jestem przedsiębiorcą zainteresowanym ofertą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie jestem profesionalistą

BLOAT – ostre rozszerzenie żołądka u królików zagrożeniem dla ich życia

Temat ten wiąże się z poprzednim poruszanym przeze mnie na łamach tego portalu. Rozszerzenie żołądka u królików może pojawić się przy zatrzymaniu perystaltyki jelit, nagromadzeniu się treści, która blokuje pasaż, a tym samym sprzyja namnożeniu patogenów. To z kolei prowadzi do gromadzenia gazów i rodzi bardzo duży problem.

Ostre rozszerzenie żołądka – przyczyny

Włókno, włókno i jeszcze raz włókno. Cóż to oznacza? Króliki w swojej diecie potrzebują pokarmów zawierających bardzo wysoki udział włókna surowego. Ten właśnie czynnik stymuluje układ pokarmowy do pobudzenia perystaltyki. Bez tego w dalszej konsekwencji dochodzi do zatrzymania pracy jelit i tworzą się zatory, o czym było w poprzednim artykule. Do takiego stanu rzeczy prowadzi dieta oparta w dużym stopniu o węglowodany czy białka. To z kolei pociąga za sobą wzrost liczebności bakterii z rodzaju Clostridium i Escherichia Coli, które w niewielkiej ilości fizjologicznie żyją w przewodzie pokarmowym królika. Bakterie te jednak należą do patogenów oportunistycznych, tzn. kiedy tylko pojawią się sprzyjające warunki, dochodzi do ich namnożenia. Spowolnienie perystaltyki jelit niewątpliwie takie warunki tworzy. Zmianie ulega pH, dostarczane są substancje odżywcze stymulujące wzrost oraz rozwój drobnoustrojów, a tym samym patogeny wytwarzają toksyny, i niestety mamy do czynienia z endotoksemią jeżeli rozpoznanie zostanie postawione zbyt późno z różnych przyczyn. Musimy zatem edukować opiekunów naszych pacjentów, że pokarm złożony z zielonych części roślin, zawierających dużo włókna surowego, stanowi niezbędne minimum do zapewnienia życia w dobrym zdrowiu naszego podopiecznego. Zatem zatrzymanie czy też spowolnienie perystaltyki jelit prowadzi do powstawania zatorów, namnażania bakterii, a te z kolei zmieniają zupełnie procesy fermentacyjne w przewodzie pokarmowym zwierzęcia i powstają gazy. Gazy nagromadzone w przewodzie pokarmowym, zwłaszcza jeśli zator powstał w dwunastnicy, sytuują się w żołądku. W ten sposób powstaje ostre rozszerzenie żołądka. Według Harcourt-Brown (2007) aż 80% przypadków BLOAT wynika z powstawania pelletów z włosów nazywanych również trichobezoarami. Inne przypadki zdarzają się dużo rzadziej. Wśród nich wyróżniamy ciała obce, włókna z dywanów, nowotwory (najczęściej chłoniak), pasożyty wewnętrzne, zrosty po zabiegach kastracji/sterylizacji czy przepukliny pachwinowe.

Objawy kliniczne ostre rozszerzenia żołądka

Objawy kliniczne są niespecyficzne. Przede wszystkim zwierzę wykazuje oznaki bólu, tj. niechęć do poruszania i przebywa w jednym miejscu. Dołącza się do tego zgrzytanie zębami, skulona postawa, brak apetytu, niewielka ilość lub całkowity brak odchodów. W ostrych przypadkach dochodzi nawet do wychudzenia zwierzęcia, polegiwania w pozycji bocznej lub śmierci bez wykazywania wcześniejszych objawów klinicznych choroby.

Diagnostyka – badanie kliniczne oraz badania dodatkowe

W przeciwieństwie do obstrukcji przewodu pokarmowego, objawy kliniczne przy BLOAT postępują dość szybko i pojawiają się nagle. Opiekunowie zazwyczaj w pierwszym przypadku po prostu nie zauważają spadku apetytu, czy braku odchodów lub odchodów o zmienionej wielkości czy konsystencji. W trakcie badania klinicznego można dostrzec powiększenie obrysu jamy brzusznej, zwłaszcza w jej doczaszkowej części. W trakcie badania palpacyjnego zwierzę będzie wykazywało silne objawy bólu, błony śluzowe będą jasnoróżowe, CRT > 1 s, ujawni się tachypnoe, hipotermia, a także hipotensja. Badaniem dodatkowym, które potwierdzi nasze przypuszczenia będzie RTG wykonane w dwóch projekcjach – bocznej oraz strzałkowej. Jednak ze względu na ocenę stanu pacjenta, niekiedy powinna wystarczyć projekcja boczna, w której widoczny będzie pęcherz gazu. Oprócz tego warto wykonać USG jamy brzusznej, w którym potwierdzimy charakter lub wykluczymy obecność ewentualnego zatoru blokującego pasaż treści przez przewód pokarmowy w pętlach jelit. Również dzięki temu badaniu można ustalić jaka treść znajduje się w żołądku i da odpowiedź na pytanie czy znajduje się tam tylko sam gaz, czy jest też obecny płyn. Kolejnym badaniem jakie należy wykonać w tej sytuacji jest badanie krwi, zarówno morfologiczne, jak i biochemiczne, a zwłaszcza określenie poziomu elektrolitów. Na tej podstawie będziemy w stanie dobrać odpowiedni rodzaj płynoterapii, który ma ogromne znaczenie. Jednak nie zawsze jesteśmy w stanie wykonać wszystkie, powyższe elementy od razu, dlatego bardzo ważne jest, aby ustabilizować pacjenta i dopiero wtedy wykonać kolejne badania. Wykonanie ich pozwoli nam być bardziej precyzyjnym w dobraniu terapii, a co za tym idzie poprowadzeniu jej we właściwy sposób.

Sposoby leczenia ostrego rozszerzenie żołądka

Musimy zacząć od oceny stanu pacjenta i w razie konieczności stabilizujemy zwierzę, tak by kolejne procedury były dlań jak najbardziej bezpieczne. Ostre rozszerzenie żołądka bowiem jest stanem zagrażającym życiu. Podajemy zatem leki przeciwbólowe. Według różnych autorów stosujemy buprenorfinę (0,02 mg/kg – 0,05 mg/kg IM lub S.C.) lub butorfanol (0,1 – 0,5 mg/kg IM lub S.C. ). Przeważnie przyjeżdżające do przychodni zwierzę będzie w stanie ciężkim, dlatego wskazane jest podać płynoterapię dożylną – płyn Ringera z mleczanami w dawce 90 ml/kg/godz. w ciągu pierwszych 20 – 60 minut w zależności od stanu pacjenta. Oprócz tego wskazane jest podanie antybiotyków oddziałujących na bakterie beztlenowe. W tym wypadku lekiem z wyboru jest metronidazol 20 mg/kg PO lub IV. Po takiej stabilizacji przystępujemy do dekompresji żołądka poprzez umieszczenie sondy orogastrycznej, która umożliwi ewakuację gazów. Należy przy tym bardzo uważać, ponieważ u królików działa bardzo silny zwieracz wpustu żołądka i łatwo go uszkodzić podczas umieszczania sondy w przejściu z przełyku do żołądka. Aby uniknąć powikłań w tym miejscu przewodu pokarmowego lub zniwelować je do minimum, należy bardzo dobrze nasmarować wprowadzaną sondę środkiem poślizgowym, a także miejscowo znieczulającym. Oczywiście całe zadanie należy wykonać w sedacji, zgodnie z opracowanymi schematami, po ocenie stanu klinicznego pacjenta. Bezpieczną mieszanką, polecaną przez różnych autorów są połączenia midazolamu 0,25 mg/kg – 0,5 mg/kg IM lub IV z butorfanolem 0,1 – 0,3 mg/kg IM lub IV. Po wykonaniu powyższych czynności, należy dokonać ustalenia głównej przyczyny problemu. Jeżeli za całym problemem stoi ciało obce, wówczas należy wykonać zabieg chirurgiczny. Natomiast jeżeli będziemy mieli do czynienia z zatorem spowodowanym trichobezoarami lub spowolnieniem perystaltyki jelit na skutek złej diety, wówczas wdrażamy terapię zachowawczą, polegającą na pobudzeniu perystaltyki jelit, płynoterapii oraz antybiotykoterapii opisanych w poprzednim artykule.

Autor:

Lek. wet. Kacper Kowalczyk – Przychodnia weterynaryjna szpital zwierząt egzotycznych „Oaza” Warszawa

foto: adobestock

Nasi klienci