Czy jesteś profesjonalistą?

Niektóre treści i reklamy zawarte na tej stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów związanych z weterynarią

Przechodząc do witryny www.weterynarianews.pl zaznaczając – Tak, JESTEM PROFESJONALISTĄ oświadczam,że jestem świadoma/świadomy, iż niektóre z komunikatów reklamowych i treści na stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów, oraz jestem osobą posiadającą wykształcenie medyczne lub jestem przedsiębiorcą zainteresowanym ofertą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie jestem profesionalistą

Rozród psów, łatwy i przyjemny. Przygotowanie suki do rozrodu i wybór reproduktora cz.1

Jako lekarze weterynarii często spotykamy się z pytaniami hodowców dotyczącymi przygotowania do rozrodu psów hodowlanych. Wielu z nas ma własne amatorskie hodowle psów, jednak inaczej sytuacja wygląda w przypadku, gdy prowadzimy ją we własnym domu, a inaczej, gdy ktoś prosi o konkretny program prowadzenia suki hodowlanej lub reproduktora. Wtedy zaczynamy się zastanawiać, jak przygotować profesjonalny schemat postępowania. 

Hodowla psów – od czego zacząć ?

Każda suka hodowlana i pies reproduktor muszą mieć uprawnienia hodowlane. Przepisy hodowlane Związku Kynologicznego w Polsce (ZKwP) regulują względy formalne, takie jak: wiek, oceny na wystawach gwarantujące prawidłowe wzorce rasy czy certyfikaty użytkowości. Poza tym pojawia się czynnik zdrowotny, tj. ogólny stan zdrowia oraz budowa anatomiczna. Czynnik epizootyczny ma tutaj mniejsze znaczenie, ponieważ przed pierwszym kryciem nie ma dużego ryzyka zakażenia chorobami przenoszonymi drogą krycia. Oczywiście nie wyklucza to infekcji pochwy, znanej pod nazwą vaginitis juvenalis.

Hodowla psów – ewentualne wady wrodzone i choroby genetyczne

Dla każdego lekarza weterynarii jednym z najważniejszych elementów zawsze powinien być czynnik zdrowotny, tj. ewentualne wady wrodzone i choroby genetyczne, które mogą się ujawnić u potomstwa w wyniku pechowego układu genów bądź działania czynników teratogennych. Ogólnie można podzielić je na uszkodzenia anatomiczne (dysplazje, deformacje i malformacje) oraz funkcjonalne (ślepota, głuchota, upośledzenie rozwoju umysłowego). U wielu ras wymagane są badania stawów biodrowych i łokciowych w kierunku dysplazji czy osteochondrozy (OCD). Są one wymogiem formalnym, decydującym o uzyskaniu praw hodowlanych w myśl przepisów Związku Kynologicznego, inne zaś są nieformalne, jednak często decydują o wyborze reproduktora. Do często spotykanych wad wrodzonych, wykluczających psy z hodowli, zalicza się: niezrośnięte podniebienie twarde, wnętrostwo, stulejkę, przepukliny czy uszkodzenia serca. Nie wszystkie wady mają dobrze poznaną patogenezę (Tab. 1).

Wśród hodowców popularne są czasem błędne teorie, m.in. twierdzenie, że po matce dziedziczy się charakter, a po ojcu wygląd. Niemniej ważne są dane dotyczące urodzonych wcześniej szczeniąt – występowanie wad czy pojawianie się jakiś szczególnych cech, np. w przypadku szczeniąt rhodesianów z brakiem pręgi na grzbiecie mogą wiązać się przypadki występowania pewnych wadliwych genów recesywnych, odpowiedzialnych za dysplazję stawów czy zatokę skórzastą. Pamiętać należy, że nie da się wyeliminować wszystkich wad, bo mogłoby to prowadzić do zatarcia wzorca rasy. Wykluczenie z hodowli nosicieli określonych cech w pewnym momencie może doprowadzić do znacznego zawężenia puli genowej i w efekcie ujawnienia się innych, znacznie groźniejszych wad. Przykładem mogą być berneńskie psy pasterskie, u których bardzo konsekwentna praca hodowlana, prowadząca do ograniczenia dysplazji stawów biodrowych, doprowadziła do ujawnienia się znacznie groźniejszych chorób genetycznych, jak mięsak histiocytarny. Psy tej rasy z dysplazją stawów biodrowych żyją po kilkanaście lat, natomiast obciążone powyższym nowotworem – 6-7 lat. Przed ujawnieniem się choroby zarówno suki, jak i psy często pozostawiają po kilka miotów obciążonych „wadliwym” genem.

Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje wprowadzonego zakazu kopiowania uszu i ogonów. Inicjatywa jest godna pochwały, ponieważ ograniczyła niepotrzebne narażanie psów na cierpienie. Okazało się jednak, że niecięte uszy i ogony nie zawsze układają się po myśli hodowców. Sędziowie na wystawach też nie zawsze potrafią podejść rozsądnie do oceny i są rasy, u których lepiej oceniane są psy gorzej zbudowane, ale lepiej noszące ogon. Hodowcy też często uzależniają wybór reproduktora od noszenia ogona czy układu uszu, a nie od względów zdrowotnych lub dobrej psychiki.

Hodowla psów – na co zwracać uwagę przy doborze partnerów do rozrodu

Odpowiedni dobór partnerów powinien opierać się na kilku czynnikach. W pierwszej kolejności zwracamy uwagę na eksterier. I reproduktor, i suka hodowlana muszą być zgodni ze wzorcem. Będąc właścicielem suki, warto zwrócić uwagę na cechy, które warto byłoby poprawić u potomstwa. Nie należy jednak łączyć ekstremalnych cech, np. psa grubego z suką drobnokościstą czy psa o długich kończynach z krótkonogą suką.

Bardzo ważna jest również psychika. W niektórych rasach wymagane są testy psychiczne. Odpowiednia selekcja psów agresywnych daje efekt w postaci „złagodnienia” rasy, co wcale nie znaczy, że zmniejsza się ich użytkowość. Kolejną ważną rzeczą jest inbred, czyli „zabawa z genami”. Współcześnie trudno uniknąć krycia w pokrewieństwie, ale działanie takie powinno być dobrze przemyślane i, o ile to możliwe, powinno się unikać większego pokrewieństwa niż 3-4 pokolenia w tył. Jest oczywiście wielu zwolenników inbredu, ale wynik ich pracy niekoniecznie poprawia genetycznie daną rasę.

Jakiego krycia unikać

Na zakończenie kilka rad, jakiego krycia unikać:

• Nie wybierać psa „modnego”, czyli takiego, który został ostatnio sprowadzony z zagranicy lub jest utytułowanym championem.

• Właściciele psa mieszkają „za rogiem”.

• Właściciele psa proponują korzystne warunki krycia.

• Rodowód naszego wybrańca jest pełen championów.

• Jedno ze szczeniąt po danym psie właśnie wygrało na wystawie w swojej klasie.

• Bliski krewny psa jest znanym championem.

• Mój własny pies jest idealny, chcę zostawić sobie po nim szczeniaka.

Przedstawione sytuacje przeszkadzają hodowcy w podjęciu racjonalnej decyzji. Często nie zastanawia się on nad poprawieniem cech matki, tylko wybiera prostsze rozwiązanie.

Lekarz weterynarii bywa proszony o radę przy wyborze reproduktora. Należy jednak pamiętać, że doświadczony hodowca, znawca danej rasy, jest często lepiej zorientowany w niuansach genetycznych i dostępnych liniach hodowlanych, więc bezpieczniej jest oprzeć się na jego decyzjach.

 

 

 

Autorzy:

dr n. wet. Jacek Ingarden*,
lek. wet. Maja Ingarden
Przychodnia Weterynaryjna Therios, Myślenice

 


*przewodniczący Sekcji Rozrodu PSLWMZ

Piśmiennictwo dostępne u autorów.

Zdjęcia:

Z archiwum autorów

Streszczenie:
Artykuł poświęcony jest przygotowaniu psów do rozrodu. W pierwszej części przedstawiono aspekty zdrowotne i ryzyko wad genetycznych.

Preparation of the bitch to reproduction and selection the male dog

Summary:
Preparation of the bitch and dog to the reproduction and selection of the male dog are described in the article. The first part is concerned to prevention of the puppies against the genetical defects.

 

Nasi klienci