Techniki opatrywania i unieruchamiania urazów u małych zwierząt – opatrunek Velpeau

Wskazania

Opatrunek Velpeau wykonuje się w celu odbarczenia kończyny piersiowej. Jeżeli odbarczenie kończyny po przeszczepie skóry wykonywanym na łapie stanowi jedyne wskazanie do jego zastosowania, wygodniejsze może się okazać wykorzystanie opatrunku unieruchamiającego nadgarstek. W przypadku tego drugiego typu opatrunku stawy nadgarstka i łokciowy są zgięte w mniejszym stopniu niż przy opatrunku Velpeau (zob. s. 92).

Opatrunek Velpeau pomaga w utrzymaniu bocznego położenia nasady bliższej kości ramiennej, a tym samym może być wykorzystany w leczeniu przyśrodkowego zwichnięcia stawu ramiennego. Przesunięcie boczne kości ramiennej przez ten typ opatrunku sprawia, że nie jest on przydatny w leczeniu zwichnięć stawu ramiennego na stronę boczną oraz w leczeniu niektórych złamań łopatki.

Technika

Opatrunek Velpeau utrzymuje kończynę piersiową w pozycji zgiętej, blisko klatki piersiowej (ryc. 4.96). Opatrunek w formie temblaka wykonuje się ze standardowych warstw: pierwszej, drugiej i trzeciej. Nakłada się go na kończynę zwierzęcia stojącego lub leżącego w pozycji bocznej z uniesioną chorą kończyną. Łatwiej wykonać go u zwierzęcia stojącego, jednak podczas tej czynności konieczna jest współpraca ze strony zwierzęcia.

Jeżeli opatrunek nakłada się na kończynę zwierzęcia leżącego, konieczne jest częste unoszenie pacjenta w celu uzyskania właściwego przebiegu materiału opatrunkowego na klatce piersiowej. W przypadku zwierząt w znieczuleniu ogólnym należy uważać, aby opatrunek nie został nałożony na klatkę piersiową zbyt ściśle, ponieważ może stać się przyczyną trudności w oddychaniu.

Nakładanie opatrunku Velpeau rozpoczyna się od 2-3-krotnego owinięcia kończyny od jej dalszej części do nadgarstka warstwą gazy (ryc. 4.97).

Po uniesieniu zgiętej kończyny rolkę gazy przekłada się nad grzbietem zwierzęcia, wokół klatki piersiowej, a na koniec otacza się nią ponownie chorą kończynę, utrzymywaną w zgiętej pozycji blisko klatki piersiowej (ryc. 4.98).

Tworzenie tej warstwy opatrunku obejmuje 2-3-krotne pokrycie gazą klatki piersiowej i zgiętej kończyny, łącznie z przednią powierzchnią nadgarstka (ryc. 4.99).

W podobny sposób na tę pierwszą warstwę materiału nakłada się kolejną wykonaną z bandaża lub białej taśmy (ryc. 4.100).

Należy sprawdzić, czy powstający opatrunek odpowiednio podtrzymuje doczaszkową powierzchnię nadgarstka, zapobiegając przedniemu wysunięciu się kończyny z temblaka (ryc. 4.101).

Ostatnim etapem formowania opatrunku jest pokrycie jego powierzchni zewnętrzną warstwą porowatego plastra lub taśmy o szerokości ok. 5 cm (ryc. 4.102).

Dalsze postępowanie

Stan opatrunku należy uważnie monitorować. Trzeba także sprawdzać, czy zwierzę nie ma problemów z oddychaniem, opatrunek nie ześlizguje się i czy kończyna nie wysuwa się spod jego warstw. Tego rodzaju unieruchomienie należy utrzymywać tylko na czas konieczny do rozwiązania danego problemu. Jeżeli utrzymane jest ono dłużej niż przez dwa tygodnie, może powodować występowanie pewnych zaburzeń. Po usunięciu opatrunku w ciągu dwóch tygodni należy stopniowo zwiększać aktywność zwierzęcia, tak aby przywrócić tkankom prawidłową ruchomość.

Zalety i wady

Opatrunek Velpeau jest bezpieczną metodą unieruchamiania kończyny piersiowej. W pierwszym okresie po jego nałożeniu zwierzęta mogą odczuwać pewien dyskomfort. Jeżeli warstwy opatrunku są nałożone zbyt ściśle na klatkę piersiową, mogą powodować trudności w oddychaniu. Zbyt silny ucisk bandaża elastycznego lub taśmy na zgięty nadgarstek i łapę, ześliźnięcie się pętli opatrunku lub bezpośredni ucisk i obstrukcja naczyń łapy mogą prowadzić do martwicy skóry i tkanek leżących głębiej. Ponieważ unieruchomione zostają wszystkie stawy w kończynie, może dojść do uszkodzenia ich chrząstek, czego efektem będzie wystąpienie kulawizny po usunięciu opatrunku. Jeżeli opatrunek jest utrzymywany na kończynie dłużej niż przez dwa tygodnie, długotrwałe i silne zgięcie stawów może skutkować znacznym zmniejszeniem ich ruchomości.

W przypadku kotów głównym wskazaniem do stosowania opatrunku Velpeau jest ochrona ran zlokalizowanych w okolicy pachowej. Niestety nie jest on dobrze tolerowany przez te zwierzęta. Steven F. Swaim w celu unieruchomienia okolicy pachy u kotów sugeruje wykorzystanie klatki, w której umieszczone jest tekturowe pudełko na tyle duże, aby zmieścił się w nim kot. Pudełko należy ułożyć w klatce do góry dnem, a w jego bocznej ścianie wykonać taki otwór, aby mógł się przez niego przedostać kot. Koty lubią przebywać w takich pudełkach, wewnątrz których przyjmują pozycję siedzącą mostkową z kończynami zgiętymi, co w pewnym stopniu gwarantuje unieruchomienie okolicy pachy. Zamiast pudełka można w tym celu wykorzystać papierową torbę.

4.96

4.97

4.98

4.99

4.100

4.101

4.102

Autorzy:
Steven F. Swaim, Walter C. Renberg, Kathy M. Shike
Artykuł jest fragmentem książki „Techniki opatrywania i unieruchamiania urazów u małych zwierząt”, Wydawnictwo Galaktyka, 2013.