Miody Manuka jako alternatywna metoda leczenia w weterynarii

Jeszcze do niedawna miód nie był traktowany poważnie przez świat medyczny. Uważano, że w leczeniu stanowi substancję bezużyteczną. Wszystko jednak zmieniło się w 2006 roku za sprawą rekomendacji European Wound Management Association, dzięki której miód uznano za cenny środek antyseptyczny. Dr hab. n. med. Marian Simka w swojej pracy pt. Zastosowanie miodu w leczeniu ran przyznaje, że stosowanie miodu jest skuteczne wobec wszystkich grup patogennych drobnoustrojów w zwalczaniu infekcji. Szczególnie wiele publikacji powstało na temat leczniczych właściwości miodu Manuka. Badania nad jego składem prowadził m.in. prof. Thomas Henle z Politechniki Drezdeńskiej, który jest jednym z czołowych badaczy żywności na świecie, a jego wnioski na temat korzystnych, prozdrowotnych właściwości miodu zostały poparte przez prof. Molana, wcześniejszego prekursora badań nad miodami Manuka.

Miód Manuka – co odróżnia go od pozostałych odmian

Manuka to gatunek krzewów z rodzaju Leptospermum scoparium, które rosną w Nowej Zelandii.  Według opracowanych przy udziale rządu Nowej Zelandii kryteriów z lipca 2014r miody Manuka to miody jednorodne, które zostały wytworzone wyłącznie na terytorium Nowej Zelandii, w czasie który pokrywa się z okresem kwitnienia krzewów Manuka. Ponadto miody te powinny charakteryzować się takimi cechami jak: odpowiedni zakres przewodności właściwej, wyjątkowy, lekko gorzki smak; silnie aromatyczny zapach; obecność pyłku charakterystycznego dla krzewów Manuka oraz składników takich jak methylglyoxal (MGO). To właśnie dzięki tej substancji, która występuje w miodach Manuka w zdecydowanie wyższym stężeniu niż w pozostałych miodach możemy mówić o jego: antybakteryjnych, przeciwzapalnych, przeciwwirusowych oraz przeciwgrzybicznych właściwościach. Nic więc dziwnego, że jest on tak chętnie wykorzystywany w produkcji tabletek do ssania, kosmetyków i specjalistycznych opatrunków. Jego dobroczynny wpływ szerzej opisali m.in. prof. Rose Cooper i dr Abdul Seckam, mikrobiolodzy z Cardiff Metropolitan University, którzy w jednej z prac opublikowanych na łamach Wounds International wykazali, że miód Manuka korzystnie wpływa na hamowanie bakterii plantonowych oraz hamowanie biofilmów, a efekt osmotyczny, który wywołuje miód tworząc wilgotne środowisko sprzyja gojeniu ran oraz niwelowaniu nieprzyjemnego z nich zapachu.

Miód Manuka – zastosowanie w weterynarii

Trudno gojące się rany to niezwykle częsty problem, z którym mierzą się lekarze weterynarii. Rany zakażone, niekwalifikujące się do chirurgicznego zamknięcia wymagają szczególnej troski. W tym przypadku zbawienny może okazać się opatrunek z wykorzystaniem miodu Manuka. Z pewnością olbrzymią jego zaletą jest fakt, że zmiany takiego opatrunku nie są związane z dyskomfortem pacjenta, ponieważ opatrunek tego typu nie przywiera do rany, a to z kolei ułatwia jego zmianę niwelując u pacjenta w znacznym stopniu ból po zabiegu. Wykorzystanie miodów Manuka w przypadku ran otwartych jest więc bardzo dobrą alternatywą dla innych opatrunków.

O ich korzystnym wpływie na pacjentów świadczyć mogą m.in. bardzo ciekawe doniesienia profesora Alberta Tsanga z wydziału weterynarii na Uniwersytecie w Sydney. Profesor wraz z  zespołem badawczym stosował, w leczeniu ran o powierzchni 2,5 cm² na ośmiu końskich kościach śródstopia, miód Manuka o stężeniach  MGO 80 mg/kg i MGO 830 mg/kg, miód wielokwiatowy i roztwór soli fizjologicznej. Badanie wykazało, że miód o stężeniu MGO 830 mg/kg znacznie skrócił proces gojenia. W przypadku opatrunku z wykorzystaniem miodu Manuka było to 90 dni, podczas gdy w przypadku stosowania miodu wielokwiatowego proces gojenia trwał 100 dni i 102 dni w przypadku stosowania soli fizjologicznej. Jak widać opatrunki z wykorzystaniem miodu Manuka w znaczny sposób przyśpieszają proces powrotu do zdrowia pacjenta co potwierdzają również  polscy lekarze weterynarii.

Nie tak dawno na łamach czasopisma Vet Personel dr n. wet. Aneta Bocheńska, lek. wet. Karolina Petrykowska oraz dr n. wet. Marek Kostrzewski w art.  Leczenie ran otwartych u małych zwierząt –zastosowanie opatrunku z miodem medycznym (miodem manuka) podkreślili korzystny wpływ miodu Manuka w procesie gojenia ran pooperacyjnych. W artykule opisali przypadek dziewięcioletniego Golden retrivera, który posiadał guz na kończynie piersiowej. Rana, która powstała po usunięciu guza nie mogła zostać chirurgicznie zamknięta. Ponadto po zabiegu doszło do zakażenia Staphylococcus ureus, którego nie dało się zwalczyć antybiotykami. Trzeba, więc było znaleźć inną, alternatywną metodę leczenia. Zdecydowano się więc na odstawienie antybiotyków i zastosowanie opatrunków z miodem Manuka. Początkowo opatrunki zmieniano dwukrotnie w ciągu dnia co 12 godzin, a następnie co 24 godziny. Efekty były na tyle zadowalające, że umożliwiły wyeliminowanie zakażenia, a to z kolei pozwoliło na szybkie gojenie rany oraz pełny powrót do zdrowia pacjenta.

Warto zatem pamiętać, że mając do czynienia z ranami, zwłaszcza zakażonymi, których chirurgiczne zamknięcie jest niemożliwe opatrunki z zastosowaniem miodów Manuka w znacznym stopniu mogą ułatwić proces rekonwalescencji. Dzieje się tak ponieważ działanie przeciwbakteryjne tego typu opatrunków jest zupełnie odmienne od powszechnie stosowanych antybiotyków. Autorzy art. Leczenie ran otwartych u małych zwierząt – zastosowanie opatrunku z miodem medycznym (miodem manuka) podkreślają, że „miód jest higroskopijny, co oznacza, że czerpie wilgoć z otoczenia, a tym samym odwadnia bakterie. Antybakteryjne właściwości związane są z działaniem enzymu oksydazy glukozy, która jest odpowiedzialna za powstawanie nadtlenku wodoru. Wprawdzie stężenie nadtlenku wodoru jest dużo niższe niż w 4-proc. wodzie utlenionej, niemniej jednak na tyle wystarczające, aby wykazywać działanie antyseptyczne. Zaletą tego jest brak niekorzystnego działania na tkanki. Z jednej strony nadtlenek wodoru działa antybakteryjnie, a z drugiej – w takim stężeniu nie opóźnia procesów gojenia.” (Vet Personel 1/2015 s.10)

Na co zwrócić uwagę przy zakupie Miodu Manuka

Warto wziąć pod uwagę stężenie MGO w składzie. Na rynku mamy następujące miody:

• MGO 30+
• MGO 100+
• MGO 250+
• MGO 400+
• MGO 550+

Te o wysokim stężeniu jak z MGO 400+, bądź MGO 550+ zalecane są w przypadkach opisanych wcześniej. Te o niższym stężeniu jak: MGO 100+, bądź MGO 250+ idealnie sprawdzają się w diecie psa o czym wspomina dietetyk holistyczny dla psów Bogusława Czarnowska na swoim blogu www.psiediety.pl. Podkreśla ona korzystny wpływ miodu Manuka np. w przypadku alergii psa na pyłki oraz  w zaburzeniach żołądkowo – jelitowych spowodowanych np. przerostem szkodliwych bakterii.

Wraz z wieloma doniesieniami na temat korzystnych właściwości miodu Manuka na rynku pojawiło się niestety wiele imitacji, a zatem pamiętajmy aby przy jego zakupie sprawdzać czy posiada: weterynaryjny numer identyfikacyjny i czy kraj jego pochodzenie to Nowa Zelandia.

Źródła:

1. Dr hab. n. med. Marian Simka Zastosowanie miodu w leczeniu ran, Leczenie Ran 2006;3(4):127—129 © Blackhorse Scientific Publishers, 2006
2. Science and characteristing Manuka honey – Current and future science to support a definition. Ministry for Primary Industries, New Zealand Government. July 2014
3. Rose Cooper, Dr Abdul Seckam Wpływ miodu na rany: aktualizacja do najnowszych wyników badań – Clinical Innovations, Wounds International Vol 4 | Issue 1 | ©Wounds International 2013 | www.woundsinternational.com
4. pazur.com.pl
5. psiediety.pl
6. gallop.pl
7. miodmanuka.info
8. Dr n. wet. Aneta Bocheńska, lek. wet. Karolina Petrykowska oraz dr n. Marek Kostrzewski w art. Leczenie ran otwartych u małych zwierząt –zastosowanie opatrunku z miodem medycznym (miodem manuka), Vet Personel 1/2015

Zdjęcia:

Fotolia

Autor:

Redakcja (MK)