Patologie ciąży cz. 2

1. Niedoczynność ciałka żółtego

Jedną z najczęściej występujących patologii ciąży u suk jest niedoczynność ciałek żółtych, która objawia się spadkiem poziomu progesteronu. Utrzymanie ciąży jest zależne od stężenia progesteronu osiągającego wartości powyżej 2 ng/ml. Ronienie, resorpcje oraz przedwczesne porody często spowodowane są zbyt niskim poziomem tego hormonu. Z tego powodu, niezwykle istotnym jest wykonywanie kontrolnych oznaczeń progesteronu u ciężarnych suk co około 7 dni.

Rasy duże i olbrzymie oraz suki o cyklu rujowym trwającym poniżej 4 miesięcy predysponują do rozwoju patologii ciałek żółtych. Hipoluteoidyzm może być również spowodowany zaburzeniami w obrębie układu podwzgórzowo-przysadkowego lub jajników.

Jeśli u ciężarnej suki poziom progesteronu spadnie poniżej 10 ng/ml, należy wprowadzić suplementację tego hormonu i kontynuować ją do 58-60 dnia od piku LH.

Podaż egzogennego progesteronu może nieść za sobą skutki uboczne, o których należy poinformować hodowców. U szczeniąt może wystąpić maskulinizacja, przerost łechtaczki i warg sromowych i osłabienie laktacji po porodzie. Ponadto wyniki badań prowadzonych na chartach wyścigowych sugerują, iż u szczeniąt płci żeńskiej może wzrastać ryzyko hermafrodytyzmu.

2. Wypływ z dróg rodnych

U suk, nie tylko tych ciężarnych, należy zwracać uwagę na wszelkiego rodzaju wycieki z dróg rodnych. U ciężarnych najczęściej świadczą one o patologii i mogą one być spowodowane zaburzeniami w obrębie układu moczowego, pochwy lub macicy.

• Wypływy z pochwy najczęściej są krwiste lub ropne. Źródłem krwawień mogą być urazy (np. podczas krycia), krwiaki i nowotwory (np. guzy Stickera). Ropny wpływ z pochwy świadczy o zakażeniach bakteryjnych. W takiej sytuacji zaleca się wykonywanie płukanek pochwy, oraz podaż antybiotyków.

• Znacznie groźniejsze dla suki są wycieki z macicy. Krwisty wyciek z macicy najczęściej świadczy o uszkodzeniu łożyska, nieprawidłowościach w jego budowie lub nowotworzeniu w obrębie tylnego odcinka macicy i jej szyjki. W przypadku krwawienia z macicy, rokowanie jest ostrożne. Leczenie polega przede wszystkim na ustabilizowaniu stanu matki poprzez dożylną podaż płynów. Jeśli na skutek krwawienia z macicy, rozpoczęło się ronienie, należy przyspieszyć jego przebieg, gdyż obkurczanie macicy pozwoli na zahamowanie krwawienia. W skrajnych przypadkach, jedynym wyjściem jest przeprowadzenie owriohisterektomii.

3. Ketoza ciążowa/ hipoglikemia/ toksemia ciążowa

Ketoza ciążowa jest zaburzeniem polegającym na względnym lub bezwzględnym niedoborze glukozy. Na początkowym etapie wzmożona jest glukoneogeneza wątrobowa, a następnie energia czerpana jest z rozkładu tkanki tłuszczowej lub ketoplastycznych aminokwasów. Ketoza jest stanem zagrażającym zarówno płodom jak i matce. Do jej rozwoju dochodzi najczęściej pod koniec ciąży, gdy wzrost i rozwój płodów stanowi dla organizmu suki znaczny wysiłek metaboliczny.
Forma utajona może przebiegać bez objawów klinicznych. Nierozpoznana choroba jest przyczyną ciężkich porodów (pierwotnej atonii macicy). Z kolei, forma ostra objawia się apatią, anoreksją, powiększonym obrysem brzucha, tachykardią, hiperwentylacją oraz wymiotami po posiłkach, a w wydychanym przez sukę powietrzu czuć woń acetonu. Stan ten jest przyczyną zamierania płodów, a w konsekwencji ich ronienia.
Diagnostyka opiera się o badania laboratoryjne (ciała ketonowe w moczu, stężenie glukozy we krwi) oraz USG. Leczenie polega na podaży roztworu glukozy dożylnie lub podskórnie oraz na stałym monitorowaniu poziomu glukozy we krwi. Ponadto zaleca się podaż preparatów osłaniających wątrobę. Jeśli doszło do zamarcia płodów, należy wykonać cesarskie cięcie.

4. Cukrzyca ciążowa

Patogeneza rozwoju cukrzycy ciążowej u suk nie została dotychczas dokładnie poznana i opisana. W przeszłości panował pogląd, iż rozwój tego zaburzenia jest ściśle skorelowany z działaniem progesteronu, którego stężenie wzrasta w czasie ciąży. Przeciwko tej teorii wysnuto argument, iż niezależnie od tego, czy suka jest ciężarna czy nie, w okresie diestrus poziom tego hormonu we krwi jest podniesiony. Zaburzenie to może mieć negatywny wpływ na zarodki i płody prowadząc do ich zamierania oraz zaburzeń rozwoju ( wad serca, wątroby i nadnerczy).

Objawami klinicznymi cukrzycy ciążowej są wymioty, polidypsja, poliuria, biegunka oraz utrata masy ciała. Leczenie polega na podaży insuliny oraz stałego monitoringu przebiegu ciąży.

Autor: lek. wet. Kinga Domrazek

Pracownia Rozrodu Małych Zwierząt, Katedra Chorób Małych Zwierząt i Klinika, Instytut Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Bibliografia

1. Dubiel A. (red), Rozród psów, wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu 2004 rozdz. 10

2. Janowski T. Zaburzenia metaboliczne ciężarnych suk https://serwisweterynaryjny.pl/male-zwierzeta/zaburzenia-metaboliczne-ciezarnych-suk-117.html

3. Johnston S. D, Root Kustritz M. V., Olson P.N.S, Canine and Feline Theriogenology, wyd. SAUNDERS, 2001, s. rozdz. 5

4. Jurka P. Zaburzenia hormonalne u ciężarnych suk. https://serwisweterynaryjny.pl/male-zwierzeta/zaburzenia-hormonalne-u-ciezarnych-suk-120.html

foto: adobestock