Przyczyny braku chęci do krycia

Niechęć suk do krycia stanowi dość częsty problem występujący w hodowlach psów rasowych. W większości przypadków suki takie trafiają do lekarza weterynarii w celu przeprowadzenia diagnostyki układu rozrodczego, jednakże zdarzają się przypadki, kiedy właściciele stosują tzw. przymusowe krycie. Niechęć do krycia może mieć różnorakie tło: od błędów w wyznaczeniu optymalnego terminu krycia po zaburzenia behawioralne czy schorzenia układu rozrodczego. Niniejszy artykuł stanowi przegląd najczęstszych przyczyn braku chęci do krycia.

1. 1. Nieprawidłowo wyznaczony termin krycia

Pomimo dużej dostępności metod diagnostycznych problem nieprawidłowego wyznaczania terminu krycia istnieje. U suki w czasie cieczki obserwuje się fazę tolerancji dla samca. Jeśli do krycia dojdzie zbyt wcześnie lub zbyt późno, suka może nie pozwolić się pokryć. Takie zachowanie jest naturalne i nie ma związku z żadnymi schorzeniami.

Dość często wykorzystywaną przez hodowców metodą, a jednocześnie najmniej skuteczną jest metoda statystyczna, która bazuje na liczeniu dniu od początku proestrus i wyznaczeniu terminu krycia w analogicznym dniu do poprzednich cieczek (najczęściej między 9 a 14 dniem cieczki). Kolejną nieinwazyjną metodą jest pomiar oporności śluzu pochwowego. Metoda ta niesie za sobą ryzyko fałszywych wyników, dlatego powinna ona być stosowana jedynie jako badanie uzupełniające. Badanie to przeprowadza się za po mocą aparatu Dramińskiego, w którym wskazanie spadku oporności śluzu sugeruje termin krycia. Metodą pozwalającą na wyznaczenie okresu płodnego, ale nie gwarantującą skuteczności jest wykonanie badania cytologicznego pochwy. Metoda ta pozwala na zaobserwowanie zmian w obrębie śluzówki pochwy, które zachodzą pod wpływem zmian stężenia estrogenów. W badaniu tym ocenia się odsetek komórek bezjądrzastych. Krycie powinno być przeprowadzone, gdy jest on wyższy niż 80%. Pojawienie się granulocytów w preparacie sugeruje koniec okresu płodnego. Najpewniejszą metodą wyznaczania optymalnego terminu unasienniania jest pomiar stężenia progesteronu w surowicy, ale wiąże się ona z kilkukrotnym pobieraniem krwi. Stężenie tego hormonu wskazuje datę prawdopodobnego piku LH, po którym w ciągu 2 dni dochodzi do owulacji.

2. 2. Nieprawidłowe postępowanie przy kryciu

Planując wyjazd na krycie należy pamiętać o szeregu okoliczności mogących ujemnie wpływać na gotowość suki do krycia. Długa podróż, wysoka temperatura, stres, obcy ludzie czy brak doświadczenia mogą skutkować niedopuszczeniem samca. Z tego względu wskazane jest zastosowanie przerwy między podróżą a połączeniem suki z reproduktorem oraz ograniczenie ilości obcych osób obecnych przy kryciu. W przypadku suk wyjątkowo źle znoszących podróże wskazanym jest rozważenie sprowadzenia nasienia poddanego kriokonserwacji.

3. 3. Problemy behawioralne

Niechęć suki do krycia może być również spowodowana problemami behawioralnymi, których podłożem mogą być błędy socjalizacyjne. Ponadto pokrycie suki wbrew jej woli lub dopuszczenie zbyt dominującego reproduktora może skutkować nabyciem negatywnych skojarzeń z aktem krycia i problemami w przyszłości. W takich przypadkach niezbędne jest wybranie spokojnego i doświadczonego samca oraz ostrożne zapoznanie go z suką. Jeśli podczas próby krycia suka nie chce dać się pokryć, wskazane jest przeprowadzenie sztucznego unasieniania.

4. 4. Wady anatomiczne układu rozrodczego

U suk mogą występować nieprawidłowości w budowie przedsionka pochwy i pochwy właściwej, które spowodowane są błędami podczas formowania tylnego odcinka układu rozrodczego w trakcie rozwoju płodowego. Do najczęściej diagnozowanych wad anatomicznych należą:

• • Przegroda przedsionkowo-pochwowa – są to pasma tkanki włóknistej, które są powodem bólu podczas krycia lub przeszkodą uniemożliwiającą wprowadzenie prącia.

• • Niedorozwój pochwy – schorzenie to dotyczy pochwy na całej długości, jest ona wtedy wąska i nierozciągliwa.

• • Przegroda sromowo-przedsionkowa – tego typu wady najczęściej przybierają kształt pierścienia okalającego wejście do pochwy stanowiąc tym samym przeszkodę mechaniczną uniemożliwiającą wprowadzenie prącia.

Diagnostyka wad anatomicznych układu rozrodczego obejmuje oglądanie przy pomocy wziernika, badanie palpacyjne oraz badanie endoskopowe. Korekta chirurgiczna większości wad anatomicznych jest możliwa, aczkolwiek należy brać pod uwagę możliwość przekazywania tych cech potomstwu.

Autor:

lek. wet. Kinga Domrazek, Pracownia Rozrodu Małych Zwierząt, Katedra Chorób Małych Zwierząt i Klinika, Instytut Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Bibliografia

1. 1. England G. Położnictwo I neonatologia psa I kota . BSAVA, wyd. ELSEVIER, 2010. Rozdział 6
   2. Ingarden M. http://therios.pl/wyznaczanie-okresu-plodnego-u-suk/
   3. Sweklej E., Horoszewicz E., Niedziółka R., Andraszek K., Król M. Sposoby wyznaczania okresu płodnego suki. Wiadomości Zootechniczna, R. LIII(2015),4: 127-131
   4. Wehrend A. Ginekologia i położnictwo psów. Diagnostyka i terapia. Wyd. Galaktyka, 2015 str. 80-85

foto: adobestock