Czy jesteś profesjonalistą?

Niektóre treści i reklamy zawarte na tej stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów związanych z weterynarią

Przechodząc do witryny www.weterynarianews.pl zaznaczając – Tak, JESTEM PROFESJONALISTĄ oświadczam,że jestem świadoma/świadomy, iż niektóre z komunikatów reklamowych i treści na stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów, oraz jestem osobą posiadającą wykształcenie medyczne lub jestem przedsiębiorcą zainteresowanym ofertą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie jestem profesionalistą

Torbiele jajnikowe u suk – cz. 1 torbiele pęcherzykowe

Najczęściej diagnozowanymi chorobami jajników są torbiele oraz guzy. Torbiele mogą stanowić do 80% wszystkich schorzeń jajników. Do najczęściej diagnozowanych cyst należą pęcherzykowe, nieco rzadziej stwierdza się obecność torbieli nabłonkowych, a najrzadziej torbiele sieci jajnika, luteinowe, parajajnikowe oraz ciałka żółtego.

Torbiele występujące na powierzchni jajnika mogą być tworami pojedynczymi lub mnogimi oraz występować jedno lub obustronnie. Wydaje się, iż schorzenie to dotyka suk niezależnie od rasy, dotychczas nie opisano ras predysponowanych, jednakże obecność cyst pęcherzykowych częściej stwierdza się u tych rasowych niż mieszańców. Ryzyko rozwoju torbieli jajnikowych rośnie wraz z wiekiem. Torbiele diagnozowane są najczęściej około 8 roku życia, ale opisywane są przypadki zdiagnozowania ich u suk przed ukończonym 1 rokiem życia.

Obecność torbieli jajnikowych często jest powiązana z występowaniem innych chorób współistniejących, zwłaszcza schorzeń macicy. Stan taki jest skutkiem oddziaływania tych samych czynników na cały układ rozrodczy bądź efektem aktywności hormonalnej torbieli. Torbielowatość jajników może wiązać się z zapaleniem błony śluzowej macicy, nowotworami gruczołu mlekowego, jajników, macicy oraz zmian skórnych.

Torbiele pęcherzykowe

Torbiele pęcherzykowe są cienkościennymi tworami, wypełnionymi przezroczystym płynem. U 65% suk, u których diagnozuje się ten typ torbieli, występują one pojedynczo. Najczęściej ich wymiary wahają się od 1,15 do nawet kilkunastu centymetrów, jednakże w literaturze opisany jest przypadek suki, u której wystąpiła torbiel o pojemności powyżej 4 litrów. Rozwijają się one na skutek braku owulacji oraz artrezji pęcherzyków jajnikowych. Patogeneza tego zjawiska nie została dotychczas poznana i opisana, ale sugeruje się, iż stan ten może być spowodowany niewystarczającym wyrzutem LH lub wewnątrzpęcherzykowymi zmianami w receptorach dla gonadotropin. Mogą również rozwijać się na skutek podaży analogów GnRH. Torbiele pęcherzykowe nie ulegają procesowi luteinizacji, dlatego ich obecność jest skorelowana głównie z estrogenizacją.

Torbiele pęcherzykowe – objawy kliniczne występowania

Objawy kliniczne obserwowane u suk, u których występują torbiele pęcherzykowe, skorelowane są ściśle z ich aktywnością hormonalną. Typowym objawem towarzyszącym hiperestrogenizacji są przedłużające się ruje, które mogą trwać nawet 3 miesiące. Może również wystąpić ruja ciągła. W takiej sytuacji często dochodzi do torbielowatego rozrostu błony śluzowej macicy, który prowadzi do rozwoju ropomacicza lub przewlekłego zapalenia błony śluzowej macicy. Efektem długotrwałej hiperestrogenizacji jest pogorszenie jakości okrywy włosowej, obserwuje się również symetryczne wyłysienia, przebarwienia skóry oraz hiperkeratozę. Długotrwałe podwyższenie stężenia estrogenów we krwi obwodowej może również skutkować pancytopenią, niedokrwistością, granulocytopenią, trombocytopenią oraz występowaniem wybroczyn i wylewów na powierzchni błon śluzowych.

Torbiele pęcherzykowe – badania

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących obecność torbieli pęcherzykowych konieczne jest oznaczenie stężeń hormonów płciowych we krwi obwodowej oraz badania ultrasonograficznego. Hiperestrogenizacja może być również potwierdzona badaniem cytologicznym pochwy. Stężenie estrogenów u suk, u których występują torbiele pęcherzykowe zazwyczaj waha się pomiędzy 3 a 143 pg/ml. Z kolei stężenia progesteronu, testosteronu oraz kortyzolu zazwyczaj nie są podniesione. W obrazie USG cysty pęcherzykowe są hypoechogenicznymi lub aechogenicznymi strukturami zlokalizowanymi w obrębie tkanki jajnikowej.

Leczenie torbieli pęcherzykowych

U zwierząt nieprzeznaczonych do rozrodu leczeniem z wyboru jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego – owariohisterektomii. Z kolei u suk hodowlanych leczenie ma na celu doprowadzenia do luteinizacji ściany torbieli. W związku z tym zaleca się kilkukrotną podaż hCG w dawce 10-22 j.m./kg lub analogów GnRH w dawce 1,53.3 µg/kg i.m. Należy jednak mieć na uwadze, iż nie zawsze terapia farmakologiczna jest skuteczna. W literaturze opisywane są procedury polegające na aspiracji płynu z torbieli podczas laparotomii bądź przeprowadzenie punkcji pod kontrolą USG. Możliwe jest również wycięcie torbieli z tkanki jajnika. W przypadku wystąpienia torbieli jednostronnie, istnieje możliwość wykonania zabiegu jednostronnej owariektomii.

Autor:

lek. wet. Kinga Domrazek, Pracownia Rozrodu Małych Zwierząt, Katedra Chorób Małych Zwierząt i Klinika, Instytut Medycyny Weterynaryjnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Bibliografia

    1. Bielas W., Dejneka GJ, Domrazek K. Torbiele jajników u suki. Serwis Weterynaryjny https://serwisweterynaryjny.pl/male-zwierzeta/torbiele-jajnikow-u-suki-287.html
    2. Johnston S. D., Root Kustritz M. V., Olson P. N. S. Canine and Feline Theriogenology. Rozdz. 10
    3. Max A. Możliwości przywrócenia płodności suk i kotek z torbielami jajnikowymi. Życie Weterynaryjne 96(2)/2021 str. 86-88
    4. Max A. Torbiele jajnikowe u suk i kotek. Magazyn Weterynaryjny 03/2019
    5. Sasidharan JK, Patra MK, Singh LK, Saxena AC, De UK, Singh V, Mathesh K, Kumar H, Krishnaswamy N. Ovarian Cysts in the Bitch: An Update. Top Companion Anim Med. 2021 Jun;43:100511.

foto: adobestock

Nasi klienci