Zabiegi w obszarze układu moczowego

(cystotomia, wyszycie cewki moczowej w okolicy spojenia kulszowego WCM)

Otwarcie pęcherza moczowego (cystotomia) jest prostym zabiegiem wykonywanym w celu usunięcia kamieni moczowych, guzów lub polipów. Jeśli kamienie moczowe obecne w drogach moczowych pacjenta są cieniujące, zdjęcie radiologiczne doogonowej części jamy brzusznej pozwala potwierdzić ich obecność oraz ocenić ich ilość. Z kolei zabieg WCM przeprowadza się często u kastrowanych kotów z niedrożną cewką moczową. Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej jest przydatne do oceny wolnego płynu w jamie brzusznej. Jeśli płyn ten jest moczem, wskazane jest natychmiastowe podjęcie interwencji chirurgicznej z powodu pęknięcia pęcherza moczowego. U pacjenta należy wykonać badanie krwi w celu oceny czynności nerek i określenia poziomu elektrolitów (szczególnie wartości potasu w surowicy). W trakcie zabiegu należy monitorować zapis EKG, aby można było wychwycić bradyarytmie związane z podwyższeniem stężenia potasu w surowicy.

Czynniki ryzyka w trakcie znieczulenia/częste powikłania

a) Hiperkaliemia: Jednym z poważniejszych problemów u kocurów z pękniętym pęcherzem moczowym lub niedrożną cewką moczową jest hiperkaliemia. Jest to stan zagrożenia życia, ponieważ stężenie potasu przekraczające wartości 7,5 mEq/l może powodować znaczący rzadkoskurcz, który z kolei może spowodować zatrzymanie czynności skurczowej serca.

b) Wydalanie lub zatrzymanie moczu: U pacjentów poddawanych zabiegom na drogach moczowych aż do momentu zakończenia operacji należy unikać stosowania dużych bolusów płynów dożylnych bądź leków nasilających diurezę (np. alfa2-agonistów). Udowodniono, że morfina podawana ogólnoustrojowo lub w znieczuleniu nadoponowym powoduje podwyższenie stężenia hormonu antydiuretycznego (ADH – antidiuretic hormone), a zatem zwiększa retencję moczu. Z uwagi na to, że przypadki zatrzymania moczu u pacjentów, którzy otrzymali znieczulenie zewnątrzoponowe, są bardziej nagłaśniane w porównaniu z przypadkami pacjentów poddanych standardowej premedykacji, należy unikać podawania morfiny do przestrzeni nadtwardówkowej. Znieczulenie nadoponowe z wykorzystaniem środka o działaniu miejscowo znieczulającym jest akceptowalne, ponieważ nie powinno mieć wpływu na uwalnianie ADH.

Po usunięciu niedrożności cewki moczowej u kota dochodzi do nasilenia diurezy. Jeśli po udrożnieniu cewki planowany jest zabieg chirurgiczny, należy zwrócić uwagę na to, że wymaga on większej szybkości podawania płynów, by zapobiec odwodnieniu pacjenta.

Schemat znieczulenia

Najistotniejszym elementem protokołu anestetycznego jest unikanie bądź też obniżanie dawek tych leków, które są wydalane przez nerki (np. ketaminy). Poza tym o wyborze leków decyduje stan pacjenta, który ocenia się przed znieczuleniem. Intensywną płynoterapię stosuje się jedynie po nacięciu pęcherza moczowego lub w przypadku założenia do niego cewnika.

Autorzy:

Amanda M. Shelby, Carolyn M. McKune

Artykuł jest fragmentem książki „Techniki anestezji małych zwierząt”, Galaktyka 2015.