Dodano: 09.05.2020, Kategorie: Dermatologia
Wirusowe choroby skóry u kotów
Choroby skóry wywołane przez wirusy u kotów występują bardzo rzadko. Choroby te stanowią grupę ciekawych problemów, ponieważ niektóre z nich mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla człowieka. Choroby skóry tła wirusowego są bardzo trudne do rozpoznania i stanowią poważne wyzwanie diagnostyczne dla lekarza weterynarii. Ostatnio dzięki nowym technikom diagnostycznym jak biologia molekularna czy immunohistochemia ich rozpoznawanie stało się łatwiejsze.
Objawy dermatologiczne w przypadkach chorób wirusowych występują dosyć rzadko i pojawiają się w przypadku herpesvirusa, wirusa ospy, kaliciwirusa. Ponadto wirusy wywołujące objawy ogólnoustrojowe: wirus białaczki i niedoboru immunologicznego wpływają na stan skóry, prowadząc do immunosupresji i tym samym do wtórnych zakażeń różnego tła w tym dotyczących skóry.
Herpeswiroza
Herpeswirus typu 1 u kotów najczęściej powoduje zapalenie nosa i tchawicy będąc jednym z czynników tzw. kociego kataru.
Objawy herpeswirozy
Wyjątkowo choroba prowadzi do objawów dotyczących skóry. W przypadku, gdy tego typu objawy występują, prowadzą do zapalenia skóry na twarzy i okolicy nosa oraz do formowania się wykwitów w postaci pęcherzyków oraz wrzodów i strupów.
Dosyć powszechnie dochodzi do zapalenia dziąseł.
Zmiany obserwowane są również na głowie zwierzęcia w okolicy oczodołów, sporadycznie również na brzuchu i dalszych częściach kończyn.
Typowe jest, że choroba prowadzi do zapalenia spojówek i prowadzi do wypływu z oczu oraz z nosa.
Rozpoznanie herpeswirozy
Rozpoznanie pewne choroby, nie jest łatwe. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić nadwrażliwość na ukąszenia owadów, zespół eozynofilowy oraz choroby alergiczne i pasożytnicze.
W wywiadzie należy ustalić czy kot był szczepiony.
By mieć pewność należy wykonać badanie histopatologiczne i wykonać izolacje wirusa na przykład z zastosowaniem metody PCR. W przypadku badania histopatologicznego typowa jest obecność zasadochłonnych ciałek wtrętowych w keratynocytach, niestety nie w każdym przypadku są one widoczne. W takich przypadkach niezbędne jest badanie immunohistochemiczne lub PCR. Choroba może być leczona objawowo, można stosować leki przeciwwirusowe jak famcyklowir oraz immunostymulujące w postaci interferonu lub laktoferyny.
Na rynku obecne jest wiele skutecznych szczepionek, które zapobiegają wystąpieniu choroby.
Kaliciwiroza
Podobnie jak w przypadku zakażenia herpeswirusem, choroba ta jest jednym z czynników wywołujących koci katar.
Powszechnie spotykana jest u młodych kotów, a głównymi jej objawami są te dotyczące górnych dróg oddechowych.
Objawy Kalciwirozy
Typowym objawem są zmiany dotyczące jamy ustnej gdzie powstają pęcherzyki oraz nadżerki. Objawy dermatologiczne należą do rzadkości i jeśli się pojawią na skórze widoczne są owrzodzenia, lokalizujące się głównie na kończynach, ale mogą być obecne na głowie (przede wszystkim twarzy) zwierzęcia.
Możliwe jest powstawanie owrzodzeń na małżowinach usznych. Leczenie choroby jest podobne jak herpeswirozy tzn. jedynie objawowe .
Podobnie jak przy opisywanej wcześniej chorobie na rynku obecne są szczepionki, które mogą być zastosowane w celu zapobiegania chorobie u młodych kotów.
Kaliciwirus wyjątkowo może powodować przypadki śmiertelne gdzie dochodzi do zapalenia płuc, gorączki obrzęku skóry, a następnie do niewydolności oddechowej i krążenia.
Ospa kotów
Choroba powodowana jest przez wirus należący z rodzaju orthopxvirus. Na świecie występuje powszechnie, a jej przypadki opisywano w Wielkiej Brytanii, Holandii, Belgii, Austrii, Niemczech, Włoszech oraz Francji.
Do zakażenia kota dochodzi na skutek kontaktu z dzikimi gryzoniami będącymi nosicielami choroby. Rzadziej zdarza się, że źródłem zakażenia jest bydło.
W przeciwieństwie do opisanych powyżej dwóch chorób, ospa kotów jest zoonozą i stanowi niebezpieczeństwo dla człowieka.
Objawy ospy u kotów
U kotów typowymi objawami są wykwity w postaci gródek i guzków, które mają tendencje do owrzodzeń. Na tych wykwitach w późniejszym czasie tworzą się strupy. Zmiany lokalizują się głównie na głowie zwierzęcia, szyi i kończynach piersiowych w tym opuszkach kończyn.
W przebiegu choroby mogą tworzyć się płytki o średnicy 0,5- 2 cm. Niekiedy pojawiają się wtórne zakażenia w miejscu pierwotnego wniknięcia zarazka (ugryzienia przez gryzonie). Prowadzi to do powstania w tych miejscach ropni, a nawet do rozległego zapalenia skóry.
U chorych zwierząt może występować świąd. U około 20% kotów występują również zmiany w jamie ustnej takie jak owrzodzenia lokalizujące się również na języku. Zwykle bezpośrednio po pogryzieniu, gdy dochodzi do namnażania się wirusa u kota mogą występować objawy ogólne takie jak: gorączka, posmutnienie może występować również zapalenie spojówek. Wyjątkowo może dochodzić do ciężkiego przebiegu choroby co może prowadzić do śmierci zwierzęcia (w wyniku zapalenia płuc). Objawy klinicznie mogą przypominać powszechny u kotów syndrom – prosówkowe zapalenie skóry i może być z nim mylona. Przy podejrzeniu choroby rozpoznanie stawiane jest na podstawie izolacji wirusa z pobranych tkanek lub strupów metodą PCR. Rozpoznanie można postawić również na podstawie badania histopatologicznego, a preparaty mogą być oglądane zarówno w mikroskopie świetlnym jak i elektronowym
Leczenie ospy u kotów
Leczenie polega na zwalczaniu wtórnych zakażeń oraz eliminacji świądu. Do jego eliminacji nie można zastosować glikokortykosteroidów (które maja działanie immunosupresyjne), a jedynie leków przeciwhistaminowych. W większości przypadków dochodzi do wyleczenia po 3-4 tygodniach od zakażenia. Podczas leczenia kota należy zastosować szczególna ostrożność, ponieważ choroba jest zoonozą. Szczególnie narażone są osoby, które mają obniżoną odporność.
Wirus brodawczaka
Choroba powodowana jest przez papilomawirus. Wirus ten atakuje komórki naskórka i prowadzi do powstawania łagodnych guzów. Niekiedy (wyjątkowo) infekcja wirusowa może prowadzić do rozwoju nowotworu złośliwego.
Objawy
Objawy choroby to to liczne czarne okrągłe płytki pojawiające się na głowie i łopatkach i kończynach zwierzęcia. Brodawczakowatość najczęściej występuje u kotów perskich i dotyczy zwierząt w podeszłym wieku. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie badania histopatologicznego. U niektórych zwierząt może prowadzić do włokniakomiesaków i innych nowotworów złośliwych. W takim przypadku powstają zmiany rozsiane na różnych okolicach ciała.
Białaczka kotów
Choroba wywołana jest przez retrovirus powodujący immunosupresje. Immunosupresja ta prowadzi u chorych kotów do powstania guzów na skórze oraz do przewlekłych zakażeń.
Objawy białaczki kotów
Typowymi objawami są guzy nowotworowe na skórze. Często w przebiegu choroby obecne są wtórne zakażenia bakteryjne lub grzybicze dotyczące skóry.
Sam wirus może również prowadzić do zmian zapalnych skóry. Pojawia się w takich przypadkach zapalenie twarzy lokalizujące się na powiekach, wargach brodzie oraz małżowinach usznych jak również na karku. U chorych kotów pojawiają się w tych okolicach wyłysienia, strupy oraz występuje świąd Leczenie jest tylko objawowe, a chore koty po pewnym czasie umierają. Chorobie można zapobiegać stosując szczepienia.
Niedobór immunologiczny
Przyczyną choroby jest retrowirus prowadzący do immunosupresji. Wirus powodujący chorobę jest bardzo zbliżony do wirusa powodującego u ludzi AIDS.
Objawy
Objawy choroby są niespecyficzne i zbliżone do białaczki w ostatnim stadium choroby dochodzi u zakażonych kotów do zakażeń i inwazji różnymi patogenami takimi jak: grzybice, nużyca, kryptokokoza i inne.
Ponadto u chorych kotów dochodzi do powstania uogólnionych zmian grudkowo-strupiastych (zbliżonych do prosówkowego zapalania skóry) oraz powstawania wyłysień i łusek.
Zmiany te w największej liczbie występują na głowie i kończynach. W rozpoznaniu można posłużyć się badaniem histopatologicznym, u chorych zwierząt występuje w bioptatach zwyrodnienie wodniczkowe oraz zapalnie liszajowate skóry.
Wirusowe zapalenie otrzewnej kotów
Przyczyną choroby są koronawirusy (enteropatogenne nie oddechowe, a więc nie mające nic wspólnego z obecną sytuacją epidemiologiczną).
Objawy
Choroba najczęściej daje objawy ogólne takie jak: zapalenie wątroby, wodobrzusze itp. Objawy związane ze skóra zdarzają się wyjątkowo. Związane są one z zapaleniem naczyń, do których dochodzi z powodu odkładania się antygenów wirusa. Objawy skórne pojawiają się na części twarzowej, małżowinach usznych, szyi i w okolicy odbytu. Zmiany zwykle mają owalny kształt. Choroba jest niestety śmiertelna, a w związku z dużą zmiennością wirusa nie istnieją skuteczne szczepionki.
Retrowirusy
Infekcje wywołane prze te wirusy mogą być przyczyną powstawania nowotworów skóry
Autor:
dr hab. Marcin Szczepanik
kryll@poczta.onet.pl
Zdjęcia: Z zasobów autora